Το Ελληνικό Δημόσιο, μεταξύ των πιο… γερασμένων στην Ευρώπη

«Γερασμένο» είναι το ανθρώπινο δυναμικό του Ελληνικού Δημοσίου, με ένα πολύ μεγάλο ποσοστό των υπαλλήλων του να είναι άνω των 55 ετών. Μάλιστα, βάσει των διαθέσιμων στοιχείων, το Ελληνικό Δημόσιο βρίσκεται μεταξύ των πιο… γερασμένων στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η ηλικιακή πορεία η οποία οδηγεί στη… δύση το προσωπικό του Δημοσίου, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις στελεχών της Δημόσιας Διοίκησης, οφείλεται στο γεγονός των μειωμένων προσλήψεων τα τελευταία χρόνια.

Μη ελκυστικό: Ωστόσο, όπως επισημαίνει ο Πρόεδρος του Κοινωνικού Πολύκεντρου της «Ανώτατης Διοίκησης Ενώσεων Δημοσίων Υπαλλήλων»-ΑΔΕΔΥ, Γιώργος Γιούλος, το Ελληνικό Δημόσιο φαίνεται
πως δεν είναι ελκυστικό για τις νεότερες γενιές καθώς τα δομικά χαρακτηριστικά των προσλήψεων δεν… επιτρέπουν σε νέους ηλικιακά ανθρώπους να διεκδικήσουν μία θέση. «Πρόκειται για ένα σύστημα που λειτουργεί είτε με προσθήκη τίτλων σπουδών και χρόνια εμπειρίας είτε με εξειδικευμένους διαγωνισμούς. Όλα αυτά απαιτούν χρόνο για έναν νέο 22 ετών». Αυτό, άλλωστε, φάνηκε και στον 1ο πανελλαδικό γραπτό διαγωνισμό που διεξήχθη τον Μάρτιο του 2023, όπου συνολικά 35.321 αιτήσεις ήταν από υποψηφίους 41 ετών και άνω, όταν οι υποψήφιοι έως
30 ετών που δήλωσαν συμμετοχή ήταν 24.569. Την ίδια στιγμή, προσθέτει ο Γ. Γιούλος, υπάρχουν δύο βασικά ζητήματα που αφορούν το γερασμένο ανθρώπινο δυναμικό στον δημόσιο τομέα: «Από τη μία όσο πιο αργά μπαίνει κανείς στο Δημόσιο, τόσο πιο λίγα τα χρόνια στην κοινωνική ασφάλιση και από την άλλη ο μικρός αριθμός διαθέσιμων θέσεων στο Δημόσιο σε συνδυασμό με τις πολύ χαμηλές αμοιβές για τους νεοδιοριστέους λειτουργούν αποτρεπτικά για νέους ανθρώπους,

ιδίως εκείνους που διορίζονται εκτός του τόπου μόνιμης κατοικίας». Δεν είναι, άλλωστε, τυχαίο το γεγονός ότι το ποσοστό εκείνων που δεν αποδέχονται τελικά τον διορισμό τους αγγίζει το 50%, σύμφωνα με στοιχεία του ΑΣΕΠ. «Αυτός είναι και ο λόγος που η κυβέρνηση βάζει κριτήρια εντοπιότητας, τα οποία θα πρέπει να ενισχυθούν, για να κρατήσει τον πληθυσμό στον τόπο καταγωγής και να δώσει στους νέους την ευκαιρία να μπουν στο Δημόσιο».

Τα στοιχεία: Τα στοιχεία του Πολυδύναμου Κέντρου της «Ανώτατης Διοίκησης Ενώσεων Δημοσίων Υπαλλήλων»- ΑΔΕΔΥ (γ’ τρίμηνο 2023) είναι αποκαλυπτικά: τα μεγαλύτερα ποσοστά του προσωπικού στους κλάδους της Δημόσιας Διοίκησης, της Άμυνας και των ασφαλισμένων στην υποχρεωτική Κοινωνική Ασφάλιση (ΕΦΚΑ) συγκεντρώνονται στην ηλικιακή κατηγορία 45 με 49 ετών (20,6%).

Συγκριτικά, δε, με τα στοιχεία του 2016, το ηλικιακό εύρος έχει ανέβει κατά μία πενταετία (το μεγαλύτερο ποσοστό συγκέντρωνε η κατηγορία 40 με 44 ετών, 19,3%).

Έτσι, λοιπόν, η μέση ηλικία είναι τα 47 έτη, ενώ η μέση ηλικία των γυναικών (48,49) είναι κατά δύο χρόνια μεγαλύτερη από των ανδρών (46,19).

Σύμφωνα με την επεξεργασία των στοιχείων που έχουν κάνει οι υπεύθυνοι του ερευνητικού Ινστιτούτου της ΑΔΕΔΥ, η μεταβολή προς τα πάνω ισχύει για όλες τις κατηγορίες του προσωπικού ανεξάρτητα από το φύλο, το επάγγελμα ή το είδος της εργασιακής σχέσης.

Αξίζει να σημειωθεί πάντως ότι ακόμη και για την επαγγελματική κατηγορία των ενστόλων η μέση ηλικία ανέβηκε από τα 37 έτη το 2016 στα 40,58 το τρίτο τρίμηνο του 2023.

Βάσει των τελευταίων διαθέσιμων στοιχείων, οι υπάλληλοι γραφείου και οι ανειδίκευτοι εργάτες έχουν τους μεγαλύτερους ηλικιακούς μέσους όρους (51,6 και 51,2 αντίστοιχα). Την ίδια στιγμή, οι μερικώς

απασχολούμενοι και οι εργαζόμενοι στους δήμους, κοινότητες έχουν τη μεγαλύτερη μέση ηλικία συγκριτικά με άλλες κατηγορίες εργαζομένων.

Ενδιαφέρον, ωστόσο, παρουσιάζει η μετατόπιση προς τα κάτω της μέσης ηλικίας των ανώτερων διευθυντικών και διοικητικών στελεχών (50,35 έτη) από τα 54,3 που ήταν το 2016.

Το Μητρώο: Υπενθυμίζεται ότι τον Οκτώβριο του 2024, τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία του «Μητρώου Ανθρώπινου Δυναμικού Ελληνικού Δημοσίου» (apografi.gov.gr) αποτυπώνουν την εικόνα του Δημοσίου: 568.922 το τακτικό προσωπικό (εκτός ΝΠΙΔ), με τις αποχωρήσεις για συνταξιοδοτήσεις-παραιτήσεις μεταξύ Σεπτεμβρίου – Οκτωβρίου να ανέρχονται σε 1.543.

Σύμφωνα με έκθεση του «Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας &Ανάπτυξης»-ΟΟΣΑ, που δημοσιεύθηκε το 2021, το ποσοστό των εργαζομένων στην κεντρική Δημόσια Διοίκηση των χωρών του ΟΟΣΑ, ηλικίας 55 ετών και άνω, αυξήθηκε ελάχιστα μεταξύ του 2015 και του 2020 και πιο συγκεκριμένα από 25% σε 26%.

Ωστόσο, αυτός ο μέσος όρος κρύβει μεγάλες αποκλίσεις μεταξύ των χωρών.

Έτσι, για παράδειγμα, το ποσοστό των υπαλλήλων της ισπανικής κεντρικής διακυβέρνησης ηλικίας 55 ετών και άνω αυξήθηκε σημαντικά από 35% σε 46%, ενώ στην Ελλάδα από 27% αυξήθηκε σε 37%.

Η Ιταλία, δε, παραμένει η χώρα με το μεγαλύτερο ποσοστό εργαζομένων μεγαλύτερης ηλικίας: το 48% του εργατικού δυναμικού το 2020 ήταν 55 ετών και άνω.