Φωνολογική Ενημερότητα

Η φωνολογική ενημερότητα ή αλλιώς φωνολογική επίγνωση, είναι η ικανότητα των παιδιών να συνειδητοποιούν, να αναγνωρίζουν και να χειρίζονται τα δομικά στοιχεία της γλώσσας. Να αντιλαμβάνονται, δηλαδή, ότι, οι προτάσεις αποτελούνται από λέξεις, οι λέξεις από συλλαβές και οι συλλαβές από φωνήματα. Πρόκειται για μια δεξιότητα, την οποία αποκτά ο άνθρωπος, πολύ πριν αρχίσει να χρησιμοποιεί τον γραπτό λόγο και αποτελεί την σημαντικότερη δεξιότητα, για την εκμάθηση της ανάγνωσης και της γραφής. Ποικίλες μελέτες έχουν δείξει ότι, ελλείψεις στη γλωσσική αυτή δεξιότητα, μπορεί να σηματοδοτήσουν την ύπαρξη μελλοντικών μαθησιακών δυσκολιών.

    Στα περισσότερα παιδιά, η φωνολογική ενημερότητα κάνει την εμφάνισή της στα 3 έτη και αναπτύσσεται ιδιαίτερα γρήγορα μεταξύ του τέταρτου και πέμπτου έτους της ζωής τους. Ιδιαίτερα κρίσιμη περίοδος για την εξάσκηση της φωνολογικής ενημερότητας, αποτελεί η ηλικία των 5-6 ετών, πριν την είσοδο, δηλαδή, των παιδιών στο σχολείο. Έρευνες έχουν δείξει ότι, ένα παιδί προσχολικής ηλικίας, που παρουσιάζει ανεπτυγμένη φωνολογική ενημερότητα, έχει μεγάλες πιθανότητες να παρουσιάσει και ανεπτυγμένη ικανότητα στη ανάγνωση και στην γραφή.

    Σύμφωνα με τη Hempenstall (2002) τα στάδια ανάπτυξης της φωνολογικής ενημερότητας είναι τα ακόλουθα:

-Αναγνώριση ότι οι προτάσεις αποτελούνται από λέξεις

-Αναγνώριση ότι οι λέξεις μπορούν να ομοιοκαταληκτούν

-Αναγνώριση ότι οι λέξεις μπορούν να ξεκινούν με τον ίδιο ήχο

-Αναγνώριση ότι οι λέξεις μπορούν να τελειώνουν με τον ίδιο ήχο

-Αναγνώριση ότι οι λέξεις μπορούν να έχουν τον ίδιο μεσαίο ήχο

-Αναγνώριση ότι οι λέξεις μπορούν να χωριστούν σε συλλαβές

-Αναγνώριση ότι οι λέξεις μπορούν να χωριστούν σε αρκτικά φωνήματα και ρίμες

-Αναγνώριση ότι οι λέξεις μπορούν να χωριστούν σε μεμονωμένα φωνήματα

-Αναγνώριση ότι κάποιοι ήχοι μπορούν να διαγραφούν από λέξεις και να δημιουργηθούν νέες λέξεις

-Ικανότητα σύνθεσης ήχων για δημιουργία νέων λέξεων

Ικανότητα κατάτμησης λέξεων σε συστατικούς ήχους

    Στο γραφείο μας προσφέρουμε μια ολοκληρωμένη αξιολόγηση, χρησιμοποιώντας σταθμισμένα και άτυπα εργαλεία, για την ανίχνευση του επιπέδου φωνολογικής ενημερότητας του παιδιού και ένα δομημένο, στοχευμένο και οργανωμένο πρόγραμμα φωνολογίας, στο οποίο καλλιεργείται σταδιακά το πέρασμα του παιδιού από τον προφορικό στον γραπτό λόγο. Δεδομένα επιστημονικών ερευνών, εξάλλου, αποδεικνύουν ότι, αν εφαρμόσουμε σε μαθητές πρόγραμμα φωνολογικής ενημερότητας, θα επιτύχουν καλύτερες επιδόσεις στην ανάγνωση και στην γραφή.

Ειρήνη Μ. Χαλκιαδάκη, Νηπιαγωγός – Ειδική Παιδαγωγός (BSc, MSc)

Μοίρες, Γεωργίου Γεννηματά 1(προς κέντρο Υγείας)    

Τ. 28920 23368, 6987 498962

E. [email protected]  In. epikentro_topaidi