Πολιτισμός
Επέτειος Άλωσης: Πώς η Κωνσταντινούπολη έγινε Ιστανμπούλ
Τα πλοία στην ξηρά και η μάχη των υπονόμων
Για τους Έλληνες θα είναι πάντα η Πόλη, ανεξάρτητα αν κάποιοι την αποκαλούν Κωνσταντινούπολη ή Ιστανμπούλ.
Η σημερινή θλιβερή επέτειος σκοτεινιάζει τον νου όσο ξετυλίγεται το κουβάρι από τις ιστορικές μνήμες. Η πολιορκία της Κωνσταντινούπολης ξεκίνησε στις 6 Απριλίου 1453 και διήρκεσε μέχρι τις 29 Μαΐου.
Σε αυτό το χρονικό διάστημα ο μόλις 21 ετών Τούρκος σουλτάνος Μωάμεθ επεξεργάστηκε πολλά σχέδια προκειμένου να κατακτήσει την Βασιλεύουσα.
Κίνηση πλοίων στην ξηρά
Ένα άκρως πρωτοποριακό και ανατρεπτικό σχέδιο ήταν εκείνο της κίνησης πλοίων στην ξηρά.
Ο Οθωμανικός Στρατός, ο οποίος δεν ήξερε πώς να εισέλθει στον Κεράτιο Κόλπο, εμπνεύστηκε από την παρατήρηση του Μωάμεθ Β΄ για την αποστολή πλοίων στην ιταλική λίμνη Γκάρντα από ξηράς.
Πώς όμως τα τουρκικά πλοία θα μετακινούνταν δια ξηράς σε εκείνο το σημείο; Ο Μωάμεθ Β΄ διέταξε τον οθωμανικό στόλο να μετακινηθεί από τα τείχη του Γαλατά και να μεταφερθεί στον Κεράτιο Κόλπο.
Ο Μωάμεθ με την αρωγή Ιταλού μηχανικού κατασκεύασε δίολκο και τη νύχτα της 21ης προς την 22α Απριλίου, περίπου 70 πλοία κυριολεκτικά σύρθηκαν από τον Βόσπορο προς τον Κεράτιο.
Δεδομένου ότι η διαδρομή από την οποία θα περνούσαν τα πλοία ήταν δασώδης, κόπηκαν δέντρα και χύθηκε άφθονο ελαιόλαδο στην περιοχή. Πριν από την αναχώρηση των πλοίων τη νύχτα 21-22 Απριλίου, για αντιπερισπασμό το οθωμανικό πυροβολικό που είχε τοποθετηθεί στη Γαλατά έπληξε τα πλοία στον Κεράτιο Κόλπο.
Μια μεγάλη ρήξη σημειώθηκε στην Πύλη του Αγίου Ρωμανού, ώστε οι Βυζαντινοί να μην αντιληφθούν ότι τα τουρκικά πλοία μετακινούνταν. Μέχρι το πρωί, 72 οθωμανικά πλοία είχαν καθελκυστεί και η αλυσίδα που διαχώριζε τον Κεράτιο Κόλπο είχε καταστεί δυσλειτουργική.
Ως αντεπίθεση, οι Βυζαντινοί προσπάθησαν να κάψουν τα οθωμανικά πλοία χωρίς όμως αποτέλεσμα.
Ο πόλεμος των υπονόμων
Μια άλλη λεπτομέρεια της πολιορκίας της Κωνσταντινούπολης έχει να κάνει με τον λεγόμενο πόλεμο των υπονόμων. Στις 16 Μαΐου, οι Οθωμανοί έσκαψαν μια σήραγγα υπόγεια. Όταν οι Βυζαντινοί το παρατήρησαν άρχισαν να σκάβουν αντίθετες σήραγγες για άμυνα. Οι δύο σήραγγες συναντήθηκαν και ξεκίνησαν υπόγειοι πόλεμοι. Βυζαντινοί σκαπανείς έβαλαν φωτιά στη σήραγγα, με αποτέλεσμα την κατάρρευσή της και τον θάνατο των ίδιων και των Οθωμανών.
Στις 21 Μαΐου, Οθωμανοί σκαπανείς που έσκαψαν μια δεύτερη σήραγγα της έβαλαν επίσης φωτιά, χωρίς να το αντιληφθούν άμεσα οι Βυζαντινιοί προκαλώντας τους δικούς τους θανάτους και τους θανάτους Βυζαντινών.
Η περίοδος που άλλαξε όνομα
Μετά την πτώση της Κωνσταντινούπολης όλα άλλαξαν. Το όνομα δεν θα μπορούσε να μείνει ίδιο για τους κατακτητές. Ωστόσο ακόμη και με την δική τους…εκδοχή θυμίζει Ελλάδα.
Το όνομα Κωνσταντινούπολη προέρχεται από τον Ρωμαίο αυτοκράτορα Μέγα Κωνσταντίνο. Το γεγονός ότι η πόλη εκχριστιανίστηκε και έγινε πρωτεύουσα του Βυζαντίου την έκανε να φέρει αυτό το όνομα για αιώνες. Ωστόσο, το όνομα που χρησιμοποιούσαν οι Τούρκοι για αυτήν άλλαξε με την πάροδο του χρόνου. Ενώ οι Έλληνες έλεγαν «Ιστιπόλη» και οι Οθωμανοί «Στινπόλη» ή ««Κωνσταντινιγιέ (Κωνσταντινή)», ο πιο συνηθισμένος όρος μεταξύ του κοινού ήταν «Κωνσταντινούπολη». Η έκφραση αυτή προέρχεται από τη λέξη «πόλη» και την έκφραση «eis tιn polin».
Το όνομα «Ιστανμπουλ» άρχισε να χρησιμοποιείται επίσημα με την ανακήρυξη της τουρκικής Δημοκρατίας. Ονόματα όπως «Ασιτάνε» και «Ντερσααδέτ» που χρησιμοποιούνταν κατά την οθωμανική περίοδο παρέμειναν στις σελίδες της ιστορίας.
Πηγή: newsbomb.gr