Γενοκτονία των Ποντίων: Πέρασαν 101 χρόνια από την ημέρα που ο Κεμάλ σφαγίασε 350.000 Έλληνες

Η Βουλή τιμά την ημέρα αυτή με ένα ξεχωριστό τρόπο

Η Βουλή θα τιμήσει την ημέρα Μνήμης καθώς θα φωταγωγήσει τη νύχτα το Κοινοβούλιο με μαύρο και κόκκινο χρώμα και το συμβολικό λογότυπο-μήνυμα. Νωρίτερα, στις 9:30 το πρωί, θα πραγματοποιηθεί και Ειδική Συνεδρίαση της Ολομέλειας της Βουλής για την Ημέρα Μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου.

Άναψαν κεράκια σχηματίζοντας τον αριθμό 35.000 στη Θεσσαλονίκη

Στην Θεσσαλονίκη χθες, μέλη της Συντονιστικής Επιτροπής Νεολαίας της Παμποντιακής Ομοσπονδίας Ελλάδος, με αφορμή την επέτειο άναψαν κεράκια στο κέντρο της πόλης, τιμώντας με αυτόν τον τρόπο την μνήμη των θυμάτων.

Στις 11 το βράδυ συγκεντρώθηκαν στο άγαλμα που είναι αφιερωμένο στη Γενοκτονία των Ποντίων, στη συμβολή των οδών Ερμού και Αγίας Σοφίας και άναψαν κεράκια, σχηματίζοντας τον αριθμό 353.000, ενώ σήμερα στο ίδιο σημείο θα γίνει επιμνημόσυνη δέηση.

Περιορισμένες εκδηλώσεις και σήμερα λόγω κορονοϊού

Εξαιτίας της πανδημίας, η σημερινή εκδήλωση για την Γενοκτονία των Ποντίων θα μεταδοθεί διαδικτυακά, με κυριότερη την εκδήλωση που θα προβληθεί ζωντανά από τη σελίδα της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ποντιακών Σωματείων στο Facebook ανήμερα της μαύρης επετείου της 19ης Μαΐου.

Στις 11 το πρωί έχει προγραμματιστεί Τελετή Μνημοσύνης στο Μνημείο της Γενοκτονίας του Ποντιακού Ελληνισμού στην Πλατεία Αγίας Σοφίας, ενώ στις 7 το απόγευμα θα γίνει διαδικτυακή εκδήλωση για τη μαύρη επέτειο 101 χρόνων με επιμνημόσυνη δέηση στο Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη στην Αθήνα και στο Μνημείο Γενοκτονίας του Δήμου Θεσσαλονίκης.

Θα υπάρξουν ομιλίες από καθηγητές και ερευνητές, ενώ μηνύματα για την ημέρα Μνήμης θα απευθύνουν οι Μπεντρός Χαλατζιάν (Αρμενική Εθνική Επιτροπή Ελλάδος), Γιώργος Κιμούλης (ηθοποιός), Γιάννης Καλπούζος (Συγγραφέας), Μανούσος Μανουσάκης (σκηνοθέτης), Μιχάλης Μαγειρίας (Πρόεδρος Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Πολιτιστικών Συλλόγων Βλάχων), Άλκης Αναστασιάδης (Πρόεδρος Ομοσπονδίας Ελλήνων Ποντίων Κύπρου, Πρόεδρος Παγκόσμιας Συντονιστικής Επιτροπής Νεολαίας), Ευγενία Κοτανίδη (Πρόεδρος Ελληνικών Κοινοτήτων Γεωργίας), Μαρία Λαζάρεβα (Πρόεδρος Ελληνικών Κοινοτήτων Αρμενίας) και Μελίνα Ασλανίδου (τραγουδίστρια).

Σύντομη ιστορική αναδρομή

Στις 19 Μαΐου 1919, ο Μουσταφά Κεμάλ αποβιβάστηκε στη Σαμψούντα του Πόντου για να ξεκινήσει τη δεύτερη και πιο άγρια φάση της Ποντιακής Γενοκτονίας.
Με τη βοήθεια μελών του Νεοτουρκικού Κομιτάτου συγκροτεί τη μυστική οργάνωση «Mutafai Milliye» και υπό την καθοδήγηση Γερμανών και Σοβιετικών συμβούλων του,
κηρύσσει το μίσος εναντίον των Ελλήνων, θέτοντας σ’ εφαρμογή οργανωμένο σχέδιο εξόντωσης του ποντιακού ελληνισμού, το οποίο ουσιαστικά αποτελούσε συνέχεια της ανθρωποσφαγής που ξεκίνησαν οι Νεότουρκοι μετά το 1914 κατά Αρμενίων και Ελλήνων.

Ένα εκλεκτό τμήμα του Ελληνισμού ζούσε στα βόρεια της Μικράς Ασίας, στην περιοχή του Πόντου, μετά τη διάλυση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Η άλωση της Τραπεζούντας το 1461 από τους Οθωμανούς δεν τους αλλοίωσε το φρόνημα και την ελληνική τους συνείδηση, παρότι ζούσαν αποκομμένοι από τον εθνικό κορμό. Μπορεί να αποτελούσαν μειονότητα -το 40% του πληθυσμού, αλλά γρήγορα κυριάρχησαν στην οικονομική ζωή της περιοχής, ζώντας κυρίως στα αστικά κέντρα.

Η οικονομική τους ανάκαμψη συνδυάστηκε με τη δημογραφική και την πνευματική τους άνοδο. Το 1865 οι Έλληνες του Πόντου ανέρχονταν σε 265.000 ψυχές, το 1880 σε 330.000 και στις αρχές του 20ου αιώνα άγγιζαν τις 700.000. Το 1860 υπήρχαν 100 σχολεία στον Πόντο, ενώ το 1919 υπολογίζονται σε 1401, ανάμεσά τους και το περίφημο Φροντιστήριο της Τραπεζούντας. Εκτός από σχολεία διέθεταν τυπογραφεία, περιοδικά, εφημερίδες, λέσχες και θέατρα, που τόνιζαν το υψηλό τους πνευματικό επίπεδο.Το 1908 ήταν μια χρονιά – ορόσημο για τους λαούς της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Τη χρονιά αυτή εκδηλώθηκε και επικράτησε το κίνημα των Νεότουρκων, που έθεσε στον περιθώριο τον Σουλτάνο.

Πολλές ήταν οι ελπίδες που επενδύθηκαν στους νεαρούς στρατιωτικούς για μεταρρυθμίσεις στο εσωτερικό της θνήσκουσας Αυτοκρατορίας.
Σύντομα, όμως, οι ελπίδες τους διαψεύστηκαν. Οι Νεότουρκοι έδειξαν το σκληρό εθνικιστικό τους πρόσωπο, εκπονώντας ένα σχέδιο διωγμού των χριστιανικών πληθυσμών και εκτουρκισμού της περιοχής, επωφελούμενοι της εμπλοκής των ευρωπαϊκών κρατών στο Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Το ελληνικό κράτος, απασχολημένο με το «Κρητικό Ζήτημα», δεν είχε τη διάθεση να ανοίξει ένα ακόμη μέτωπο με την Τουρκία.
Οι Τούρκοι με πρόσχημα την «ασφάλεια του κράτους» εκτοπίζουν ένα μεγάλο μέρος του ελληνικού πληθυσμού στην αφιλόξενη μικρασιατική ενδοχώρα, μέσω των λεγόμενων «ταγμάτων εργασίας» («Αμελέ Ταμπουρού»).
Στα «Τάγματα Εργασίας» αναγκάζονταν να υπηρετούν οι άνδρες που δεν κατατάσσονταν στο στρατό. Δούλευαν σε λατομεία, ορυχεία και στη διάνοιξη δρόμων, κάτω από εξοντωτικές συνθήκες. Οι περισσότεροι πέθαιναν από πείνα, κακουχίες και αρρώστιες.

Αντιδρώντας στην καταπίεση των Τούρκων, τις δολοφονίες, τις εξορίες και τις πυρπολήσεις των χωριών τους, οι Ελληνοπόντιοι, όπως και οι Αρμένιοι, ανέβηκαν αντάρτες στα βουνά για να περισώσουν ό,τι ήταν δυνατόν.
Μετά τη Γενοκτονία των Αρμενίων το 1915, οι Tούρκοι εθνικιστές υπό τον Μουσταφά Κεμάλ είχαν πλέον όλο το πεδίο ανοιχτό μπροστά τους για να εξολοθρεύσουν τους Ελληνοπόντιους. Ό,τι δεν κατάφερε ο Σουλτάνος σε 5 αιώνες το πέτυχε ο Κεμάλ σε 5 χρόνια.

Το 1919 οι Έλληνες μαζί με τους Αρμένιους και την πρόσκαιρη υποστήριξη της κυβέρνησης Βενιζέλου προσπάθησαν να δημιουργήσουν ένα αυτόνομο ελληνοαρμενικό κράτος.
Το σχέδιο αυτό ματαιώθηκε από τους Τούρκους, οι οποίοι εκμεταλλεύθηκαν το γεγονός για να προχωρήσουν στην «τελική λύση».

Πάνω από 200.000 Πόντιοι έχασαν τη ζωή τους – Κάποιοι λένε ότι ο αριθμός αγγίζει τους 350.000

Στις 19 Μαΐου 1919 ο Μουσταφά Κεμάλ αποβιβάζεται στη Σαμψούντα για να ξεκινήσει τη δεύτερη και πιο άγρια φάση της Ποντιακής Γενοκτονίας, υπό την καθοδήγηση των Γερμανών και σοβιετικών συμβούλων του. Μέχρι τη Μικρασιατική Καταστροφή το 1922 οι Ελληνοπόντιοι που έχασαν τη ζωή τους ξεπέρασαν τους 200.000, ενώ κάποιοι ιστορικοί ανεβάζουν τον αριθμό τους στις 350.000.
Όσοι γλίτωσαν από το τουρκικό σπαθί κατέφυγαν ως πρόσφυγες στη Νότια Ρωσία, ενώ γύρω στις 400.000 ήλθαν στην Ελλάδα. Με τις γνώσεις και το έργο τους συνεισέφεραν τα μέγιστα στην ανόρθωση του καθημαγμένου εκείνη την εποχή ελληνικού κράτους και άλλαξαν τις πληθυσμιακές ισορροπίες στη Βόρειο Ελλάδα.
Με αρκετή, ομολογουμένως, καθυστέρηση, η Βουλή των Ελλήνων ψήφισε ομόφωνα στις 24 Φεβρουαρίου 1994 την ανακήρυξη της 19ης Μαΐου ως Ημέρα Μνήμης για τη Γενοκτονία του Ποντιακού Ελληνισμού.