Πως έγινε η ανάκληση της βασικής άδειας και η ματαίωση του πυρηνελαιουργείου Κοκολάκη

Χωρίς αμφιβολία η υπόθεση του πυρηνελαιουργείου της οικογένειας Κοκολάκη (ΝΕΑ ΤΕΧΝΟΒΕΤΟΝ Α.Ε) (Ν.Τ) στα Αστερούσια, στον δρόμο προς την Τρυπητή, ήταν στην τοπική επικαιρότητα εδώ και δυόμισι χρόνια. Από τον Ιούνιο του 2016 που έγινε γνωστό εξαιτίας της άδειας εισόδου-εξόδου οχημάτων που χορηγήθηκε από τον Δήμο Γόρτυνας, μέχρι την ανάκληση προ δεκαπενθημέρου της βασικής αδειοδότησης, της λεγόμενης Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης (Ε.Ο.Α) καθώς και της ανακοίνωσης στη συνέχεια των επενδυτών ότι αποσύρουν την επένδυση.

Στις 29/1/2019 στο Δημοτικό Συμβούλιο παρατέθηκε με κινηματογραφικό τρόπο όλο το ιστορικό βήμα-βήμα, με σχόλια και επεξηγήσεις. Μια παρουσίαση που κράτησε πάνω από μία ώρα, τα βασικά σημεία της οποίας, παραθέτει η επιτροπή αγώνα και οι τοπικοί φορείς στη συνέχεια, ώστε να μπορέσουν και όσοι δεν παρέστησαν στο Δημοτικό Συμβούλιο να ενημερωθούν για το πως έφτασε η υπόθεση στην ανάκληση της βασικής άδειας και εν τέλει στη ματαίωση της επένδυσης.

Το κείμενο έχει αποσταλεί από τους φορείς που το υπογράφουν και την επιτροπή αγώνα κατά της επένδυσης και βασίζεται στην ενημέρωση και στα όσα ειπώθηκαν στο Δ.Σ. Γόρτυνας.

Συγκρότηση επιτροπής αγώνα

Στην περιοχή γνωρίζαμε από το 2014 περίπου ότι ο εκλιπών τέως Δήμαρχος της Αγίας Βαρβάρας Κοκολάκης Κωνσταντίνος είχε αγοράσει μεγάλες εκτάσεις βοσκοτόπια για να κάνει επένδυση πέλλετ όπως ο ίδιος έλεγε. Όταν τον Ιούνη του 2016 κυκλοφόρησε ότι θα γίνει Πυρηνελαιουργείο, έπεσε κεραυνός εν αιθρία στους κατοίκους για τις επιπτώσεις που θα έχει η λειτουργία του στην ήδη επιβαρυμένη εκεί περιοχή από την ανεξέλεγκτη λειτουργία του πτηνοσφαγείου Λεβεντάκη, καθώς και στην ευρύτερη περιοχή από τη μόλυνση της ατμόσφαιρας και τη δυσοσμία και φυσικά στην υγεία μας. Τα ερωτηματικά που έπρεπε να απαντηθούν ήταν πολλά και η πρώτη εύλογη απορία για τον καθένα ήταν πως είναι δυνατόν να γίνει αυτό σε μια περιοχή προστατευόμενη (NATURA 2000), χαρακτηρισμένη με νόμο ιδιαίτερου φυσικού κάλους καθώς και αρχαιολογικού ενδιαφέροντος. Η πρώτη αντίδραση των κατοίκων ήταν να συστήσουν μία Επιτροπή και να κινητοποιήσουν τους όμορους πολιτιστικούς συλλόγους κάνοντας παράσταση στον Δήμο Γόρτυνας που χορήγησε την άδεια εισόδου-εξόδου οχημάτων. Με στοιχεία και αεροφωτογραφίες που προσκομίσαμε αποδείξαμε ότι ο δρόμος στον οποίο χορηγήθηκε η άδεια εισόδου-εξόδου δεν ήταν αγροτικός αλλά είχε κατασκευασθεί αυθαίρετα ένα χρόνο πριν και έτσι η άδεια ανακλήθηκε. Όλοι νομίζαμε ότι η επένδυση τότε ξεκινούσε και ότι θα καταφέρναμε να την αποτρέψουμε στις περιβαλλοντικές αδειοδοτήσεις που θα ακολουθούσαν και αναμέναμε την έκβαση των ασφαλιστικών μέτρων στα οποία κατέφυγε η Ν.Τ στο Εφετείο Χανίων κατά της ανάκλησης της άδειας εισόδου-εξόδου.

Αγώνας με το χρόνο και τη Δημόσια Διοίκηση Εντελώς τυχαία, ψάχνοντας στο διαδίκτυο ανακαλύψαμε τον Ιούλιο του 2016 ότι οι άδειες αυτές είχαν ήδη εγκριθεί, τον Φεβρουάριο του 2015 η Ε.Ο.Α και τον Μάιο 2015 η άδεια εγκατάστασης από τις αρμόδιες υπηρεσίες της Περιφέρειας και ότι η ανάκληση της άδειας εισόδου-εξόδου ήταν το τελευταίο ανάχωμα πριν την άδεια οικοδομής και την έναρξη των εργασιών.

Τότε συνειδητοποιήσαμε ότι βρισκόμαστε προ τετελεσμένων και ξεκινήσαμε πραγματικά έναν άνισο αγώνα, άοπλοι αφού είχαν παρέλθει απαγορευτικά οι προθεσμίες για οποιαδήποτε ένσταση ή προσφυγή και ότι αυτό ήταν η βασική επιδίωξη των επενδυτών. Δεν είχαμε την εξειδικευμένη γνώση που χρειαζόταν, δεν είχαμε χρήματα για να κινηθούμε και κυρίως δεν βρίσκαμε δικηγόρους που να γνωρίζουν καλά την περιβαλλοντική νομοθεσία για να μας κατευθύνουν.

Μαζί με όλα αυτά είχαμε να αντιμετωπίσουμε μία δημόσια διοίκηση Πόντιο Πιλάτο, καθώς όλα ήταν τυπικά νόμιμα ,όπως μας απαντούσαν στις αιτήσεις μας για την ανάκληση των αδειών που είχαν χορηγήσει, προσκομίζοντας τα στοιχεία που είχαμε προσκομίσει και στον Δήμο.

Ένα ψήγμα ελπίδας μας έδωσε η τεκμηριωμένη ανάκληση της θετικής γνωμοδότησης που είχε δώσει αρχικά το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας (Μ.Φ.Ι) αναγνωρίζοντας ότι παραπλανήθηκε από τον τίτλο του έργου «Εργοστάσιο επεξεργασίας Ελαιοπυρήνα και παραγωγής Πέλλετ» και δεν εκτίμησε σωστά, όμως αυτό δεν ήταν αρκετό. (Επισυνάπτεται για τους ενδιαφερόμενου η ανάκληση του Μ.Φ.Ι )

Παράσταση διαμαρτυρίας-ενημέρωση κοινής γνώμης

Όταν δε τον Οκτώβριο του 2016 η Ν.Τ πήρε με δική της ευθύνη το ναι του Εφετείου για να συνεχίσει την αδειοδότηση του έργου και εκδόθηκε η οικοδομική άδεια, η κατάσταση για εμάς έγινε ακόμη πιο δύσκολη αλλά και ακόμη πιο δύσκολη όταν ξεκίνησαν οι εργασίες τον Φλεβάρη του 2017. Αποφασίσαμε τότε να ενεργήσουμε και δυναμικά και δικαστικά με ότι στοιχεία είχαμε και όσα θα προέκυπταν στην πορεία.

Με επαναλαμβανόμενες διαμαρτυρίες στην Περιφέρεια αναδείξαμε στην επικαιρότητα το θέμα το οποίο απασχόλησε όλα τα ΜΜΕ του νομού στη δε δικαστική αντιμετώπιση έγιναν μηνύσεις από όμορο ιδιοκτήτη για καταπάτηση της ιδιοκτησίας του με την αυθαίρετη διάνοιξη δρόμου σε αυτήν, καθώς και για αφαίρεση και κλοπή της περίφραξης που τοποθέτησε. Παράλληλα προσφύγαμε, έχοντας ελάχιστες ελπίδες, στο ΣτΕ κατά της άδειας εγκατάστασης βασιζόμενοι κυρίως στο γεγονός ότι είχε αλλάξει η νομοθεσία και κατέτασσε τα Πυρηνελαιουργεία σε υψηλότερης κατηγορίας δραστηριότητα. Όταν η αίτηση προσωρινής αναστολής απορρίφθηκε στο ΣτΕ τότε έγινε κατανοητό από όλους μας ότι δεν είχαμε πλέον άλλο δρόμο παρά να δέσουμε καλά και να καταγγείλουμε στον Εισαγγελέα τις παρανομίες που είχαν γίνει στην περιοχή από τη Ν.Τ.

Η “πρώτη νίκη”

Η απόρριψη της αίτησης της Ν.Τ για την προσωρινή αναστολή της ανάκλησης εισόδου -εξόδου από το Εφετείο ήταν σημαντική νίκη όμως το πουλόβερ άρχισε να ξηλώνεται σιγά-σιγά από τότε που εξασφαλίσαμε μία αεροφωτογραφία της περιοχής έτους 2010 από τη Γεωγραφική Υπηρεσία Στρατού, στην οποία απεικονίζεται με τον πλέον αδιάψευστο τρόπο ότι μέχρι τότε δεν υπήρχε ο δρόμος που παρουσίαζε η Ν.Τ ως αγροτικό στα τοπογραφικά που είχε καταθέσει για να πάρει τις άδειες και τον κατασκεύασε μετέπειτα. Την προσκομίσαμε στις αρμόδιες υπηρεσίες και τις θέσαμε ενώπιον των ευθυνών τους και ήταν πλέον θέμα χρόνου να καταφύγουμε στον Εισαγγελέα σαν ύστατη κίνηση, αφού κατά τις Υπηρεσίες οι φάκελοι του έργου εξακολουθούσαν να είναι ναι μεν αλλά «τυπικά νόμιμοι».

Στον Εισαγγελέα ο φάκελος

Στις 1 Αυγούστου 2017 καταθέσαμε στον Εισαγγελέα τον φάκελο, τον οποίο κοινοποιήσαμε και στις εμπλεκόμενες υπηρεσίες, καταγγέλλοντας την κατάθεση κατασκευασμένων τοπογραφικών στους φακέλους αδειοδότησης του έργου τα οποία αποτύπωναν την ύπαρξη δρόμου δίπλα στο ρέμα ο οποίος δεν υπήρχε όταν εγκρίθηκαν οι άδειες.

Ο δρόμος κατασκευάστηκε αυθαίρετα αργότερα με ανάθεση από τη Ν.Τ και όλη αυτή η μεθόδευση είχε σκοπό να αποφύγει η Ν.Τ τις πολλές εξειδικευμένες άδειες για την οριοθέτηση του ρέματος και για την κατασκευή του δρόμου, τα σοβαρά έξοδα και την μεγάλη καθυστέρηση. Όλα αυτά έπρεπε να έχουν προηγηθεί των αδειοδοτήσεων που είχε ήδη πάρει η Ν.Τ Με την πάροδο του χρόνου ο φάκελος εμπλουτιζόταν με νέα στοιχεία αρχής γενομένης από την Έκθεση Αυτοψίας & Φωτοερμηνείας-Αναφορά του Δασαρχείου το οποίο επιβεβαίωσε τις καταγγελίες μας ως προς τον τρόπο και τον χρόνο κατασκευής του δρόμου καθώς και ότι κατασκευάστηκε σε δασική έκταση.

Καταδικαστικές αποφάσεις

Στη συνέχεια ήλθαν, η πρωτόδικη καταδίκη της Ν.Τ για την καταπάτηση της ιδιοκτησίας του όμορου ιδιοκτήτη, η κήρυξη του αυθαίρετου δρόμου δασική έκταση, η τεκμηριωμένη απορριπτική απάντηση της Τ.Υ του Δήμου Γόρτυνας στη νέα αίτηση της Ν.Τ για χορήγηση άδειας εισόδου -εξόδου και η υποβολή δικογραφίας από το Δασαρχείο στον Εισαγγελέα κατά των κατασκευαστών του δρόμου. Έκτοτε είχαμε βάσιμες ελπίδες και περιμέναμε την ανάκληση των αδειοδοτήσεων του έργου με πρόθεση να προχωρήσουμε σε μηνυτήριες αναφορές αν δεν είχαμε αποτέλεσμα. Η ανάκληση της Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης που έγινε στις 17 του Γενάρη ήταν δικαίωση για τις προσπάθειες μας και νίκη για όλη την περιοχή. Όπως είπαμε στο Δ.Σ δεν πανηγυρίζουμε αλλά και δεν εφησυχάζουμε. Όμως, όλη αυτή η περιπέτεια ήταν και μια ευκαιρία προβληματισμού και αποφασιστικότητας να προσπαθήσουμε όλοι μαζί για την προστασία και τη σωστή αξιοποίηση επιτέλους της περιοχής των Αστερουσίων που αποτελούν ανεκτίμητη ιστορική, πολιτισμική και περιβαλλοντική κληρονομιά.

Πολιτιστικός Σύλλογος Βασιλικής-Πολιτιστικός Σύλλογος Μιαμούς Λέντα-Επιτροπή Κατοίκων

Υ.Γ Αισθανόμαστε την ανάγκη να ευχαριστήσουμε από καρδιάς τον κάθε ανώνυμο κάτοικο ή πολίτη που στήριξε την προσπάθεια μας είτε με τη συμμετοχή του, είτε με τη συμπαράσταση του, είτε με το υστέρημα του. Για όλους εμάς τους άλλους, η προσπάθεια ήταν υποχρέωση!