Κώστας Μουντάκης 1926-1991: Αγόρασε την πρώτη του λύρα δίνοντας ένα αρνί & 5 οκάδες τυρί…

Ένα… αρνί και πέντε οκάδες τυρί ήταν το “αντίτιμο” που έδωσε για να αγοράσει, το 1943, την πρώτη του λύρα, σε ηλικία 17 ετών, ο αξέχαστος Ρεθυμνιώτης Καλλιτέχνης Κώστας Μουντάκης που πέρασε δύσκολα παιδικά χρόνια, ορφανός από πατέρα, αλλά έζησε μια γεμάτη ζωή και πρόσφερε πολλά στην κρητική μουσική παράδοση.

Την περασμένη Κυριακή 31 Ιανουαρίου συμπληρώθηκαν 30 χρόνια από τη μέρα που έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 65 ετών στις 31 Ιανουαρίου του 1991.

Γεννήθηκε στην Αλφά Μυλοποτάμου στις 10 Φεβρουαρίου του 1926 και η βάπτιση του έγινε στη Μονή Αρκαδίου. Ήταν μόλις τριών μηνών μωρό όταν ο πατέρας του Νίκος, παραδοσιακός χορευτής & τραγουδιστής, έφυγε από τη ζωή. Η μητέρα του Καλλιόπη (από το γένος των Καλλιγιάννηδων) ήταν μια αξιοθαύμαστη γυναίκα που μεγάλωσε, με δυσκολίες και στερήσεις, 7 παιδιά.

Η οικογένεια Μουντάκη έχει τις ρίζες της στο χωριό Καλλικράτης Σφακίων, όπου ζούσε ο προπάππους του Κώστα Μουντάκη, Μανούσος που υπήρξε πρωτοπαλίκαρο του Χατζημιχάλη Νταλιάνη και σκοτώθηκε πολεμώντας τους Τούρκους στο Φραγκοκάστελλο στην Επανάσταση του 1827.

Από 15 χρονών

Από το 1941 σε ηλικία 15 ετών ο Κώστας Μουντάκης, έπαιζε λύρα (όπως και ο αδερφός του Νικήστρατος) και τραγουδούσε στο καφενείο του χωριού του. Λίγο αργότερα όταν μπόρεσε μόνος του να κρατήσει ένα ολόκληρο γάμο χρίστηκε και επίσημα λυράρης. Για να βγάλει τα προς το ζην δούλεψε και ως πλανόδιος μικροπωλητής. Από την εμπειρία του αυτή, μετά από κάποια χρόνια, έγραψε ένα από τα πιο γνωστά τραγούδια του με τίτλο «Ο Πραματευτής».

Ο Κώστας Μουντάκης κατατάγηκε στη Χωροφυλακή σε ηλικία 22 ετών το 1948. Υπηρέτησε στα Χανιά, στα Σφακιά και στην Αθήνα. Την περίοδο από το 1950 μέχρι το 1952, είχε αποσπαστεί στο ιδιαίτερο γραφείο του Σοφοκλή Βενιζέλου.

Αργότερα παραιτήθηκε και αναγκάστηκε να εργαστεί στο Εργοστάσιο Λιπασμάτων στη Δραπετσώνα για 16 χρόνια.

Μαζί με τον Γιώργη Βυζιργιαννάκη (Βυζιργιάννη) στο λαούτο, έκαναν στο Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας εκπομπές στο πρόγραμμα του Σίμωνα Καρρά, προβάλλοντας την Κρητική Μουσική στο Πανελλήνιο.

Δισκογραφία

Ο Μουντόκωστας καθιερώθηκε ως ένας από τους περισσότερο ηχογραφημένους λυράρηδες της Κρητικής μουσικής:

«Ένα ματσάκι γιασεμιά», «Αργαλειός», «Μυλωνάδες και μαζώχτρες», «Κρητικός γάμος», «Η Μάχη της Κρήτης», «Κρητικά νάκλια», «Αναφορά στον Καζαντζάκη»,

είναι μόνο μερικά δείγματα δίσκων και τραγουδιών της τεράστιας δισκογραφίας του.

Εμφανίσεις

Στην Κρητική ταβέρνα “ΤΑ ΧΑΝΙΑ” στην Αθήνα, όπου έπαιζε τα Σαββατοκύριακα, έμεινε γύρω στα δεκαοκτώ χρόνια, με συνεργάτες του τον Νίκο Μανιά, και αργότερα τον Γιάννη Ξυλούρη (Ψαρογιάννη), και τον Βαγγέλη Μαρκογιαννάκη (Μαρκοβαγγέλη).

Εκείνη την περίοδο ο Μουντάκης υπήρξε εκτός των άλλων και Πρωτοχορευτής στο Θέατρο της Δώρας Στράτου μαζί με τον Μύρωνα Σαπουντζή.

Για πρώτη φορά πήγε στην Αμερική σε ηλικία 34 ετών το 1960 και το 1971 επισκέφθηκε τον Καναδά, την Αυστραλία την Νότιο Αφρική και άλλες χώρες στις οποίες έμεναν Έλληνες και Κρητικοί μετανάστες.

Μουσικές Σχολές

Θεωρώντας επιτακτική την ανάγκη της μάθησης και της διδασκαλίας της Κρητικής λύρας στα νέα παιδιά, ίδρυσε σχολές στις μεγαλύτερες πόλεις της Κρήτης.

Στήριξε το Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών και έγινε πολύτιμος συνεργάτης στα ερευνητικά προγράμματα εθνομουσικολογίας του Ινστιτούτου.

Με τη συνεργασία του γιου του, του Μάνου Μουντάκη (που ο ίδιος ο Μουντόκωστα τον είχε παροτρύνει να ακολουθήσει σοβαρές μουσικές σπουδές)

συνέχισε ως το τέλος της ζωής του να προβληματίζεται πάνω στη μέθοδο διδασκαλίας της λύρας.To 1979 σε ηλικία 53 ετών, ξεκίνησε να διδάσκει λύρα στο Ωδείο Ηρακλείου «Απόλλων», στην συνέχεια ξεκίνησε μαθήματα στα Ωδεία Ρεθύμνης (1980), Χανίων (1981), Αγίου Νικολάου (1983) και τέλος ιδρύει το «Ελληνικό Ωδείο» στην Αθήνα το 1985.

Το 1996 ο γιός του, Μάνος Μουντάκης, πραγματοποιώντας το ανεκπλήρωτο όνειρο του πατέρα του, ίδρυσε στο πατρικό του σπίτι, στον Εσταυρωμένο Ρεθύμνου, το Ωδείο Κρητικής Μουσικής «Κώστας Μουντάκης».

[Τα στοιχεία προέρχονται από κείμενο του Γρηγόρη Ιωαν. Αλυσσανδράκη]