Νότια Κρήτη
3 Νοεμβρίου: Η Κρήτη γιορτάζει τον Άη Γιώργη τον «Μεθυστή»
Γιατί... έγινε «Μεθυστής»
Τον Άγιο Μεγαλομάρτυρα Γεώργιο δεν τον χαρακτήρισε ο λαός «Μεθυστή», στη δεύτερη γιορτή του στις 3 Νοεμβρίου από κάποια λειτουργική πράξη της εκκλησίας, αλλά επειδή εκείνη την ημέρα στις παραδοσιακές ελληνικές κοινωνίες άνοιγαν το καινούργιο κρασί της χρονιάς οι αμπελουργοί.
Οι παραγωγοί γέμιζαν μία στάμνα και το πήγαιναν στην εκκλησία όπου το ευλογούσε ο ιερέας, την παραμονή της γιορτής του Άη Γιώργη, ή ανήμερα.
Ωστόσο αυτό που τιμά η εκκλησία μας εκείνη την ημέρα είναι η ανακομιδή των λειψάνων του Αγίου, δηλαδή η μεταφορά τους στη Λύδδα της Ιόππης (Παλαιστίνης), πατρίδα της μητέρας του, της Αγίας Πολυχρονίας, ενώ ο πατέρας του αγίου, ο Άγιος Γερόντιος, ήταν από την Καππαδοκία, καθώς και τα εγκαίνια του ιστορικού ιερού ναού του. Τιμά επίσης και την Ανάμνηση εγκαινίων του Ναού του στη Λύδδα.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Άγιος Γεώργιος είναι ιδιαίτερα αγαπητός και σεβαστός όχι μόνο από τους χριστιανούς, αλλά και από τους μουσουλμάνους οι οποίοι τον ονομάζουν Άγιο «Χάντερ», δηλαδή «Πράσινο».
Γιατί… έγινε «Μεθυστής»
Στη χριστιανική λατρεία το κρασί παρέμεινε συνδεδεμένο με τη θεότητα. Αλλά και με τη χαρά της ζωής. Κι ο Άη Γιώργος έγινε «Μεθυστής» για να εκφράσει αυτή την πανάρχαια σύνδεση του οίνου με το ιερό και το θείον.
Το έθιμο να ανοίγουν τα βαρέλια στις 3 Νοεμβρίου, την ημέρα της εορτής του, είναι σχεδόν πανελλήνιο, ωστόσο στην Κρήτη η διαδικασία αυτή και κυρίως τα παλαιότερα χρόνια, έπαιρνε πανηγυρικό χαρακτήρα.
Η Κρήτη γιορτάζει τον Άη Γιώργη, τον Μεθυστή
Στο Ηράκλειο, πανηγυρική Θεία Λειτουργία τελέστηκε σήμερα Κυριακή 3 Νοεμβρίου ημέρα εορτής του Αγίου Γεωργίου του Μεθυστή στις Γούρνες Πεδιάδος και στον Ιερό Ναό Αγίου Γεωργίου του Τροπαιοφόρου.
Στ’ Ανώγεια γιορτάζουν την ημέρα του Αγίου Γεωργίου του Μεθυστή, με συγκέντρωση στην πλατεία του χωριού. Στο Μεϊντάνι Το τραπέζι που θα παρατεθεί θα είναι μια προσφορά όλων των ενοριτών του Αγίου Γεωργίου, με τους άνδρες κτηνοτρόφους να προσφέρουν το κρέας και τις γυναίκες νοικοκυρές να ετοιμάζουν ήδη με μεράκι, φαγητά και γλυκά που θα προσφερθούν σε όλο τον κόσμο που θα τιμήσει την εκκλησία μας με την παρουσία του.
Με τη συμμετοχή πλήθους πιστών και επισκεπτών, πραγματοποιούνται σήμερα και οι εκδηλώσεις του Πολιτιστικού Συλλόγου Πόμπιας για χάρη του Πολιούχου Αγίου Γεωργίου του Μεθυστή στην κεντρική πλατεία του χωριού.
Ιδιαίτερος έιναι και ο εορτασμός του Αγίου Γεωργίου του Μεθυστή στο Πρινιά. Λόγω των πολλών εορταζόντων, σχεδόν σε κάθε στενό ακούς παρέες που έχουν έρθει να ευχηθούν στους Γιώργηδες και να δοκιμάσουν πρώτη φορά και το κρασί τις νέας εσοδείας.
Οι οινοπαραγωγοί της Σητείας συγκεντρώνονται στο ξωκκλήσι του Αη Γιώργη του μεθυστή στον κάμπο Παπαγιαννάδων
Το έθιμο να ανοίγουν τα βαρέλια στις 3 Νοεμβρίου είναι σχεδόν πανελλήνιο.
Σε όλη σχεδόν την κεντρική και νότια Κρήτη ο εορτασμός του Αγίου Γεωργίου άρχιζε στις 2 Νοεμβρίου. Το απόγευμα οι παραγωγοί κρασιού φρόντιζαν να πάνε στους ναούς κρατώντας στάμνες με το καινούργιο κρασί. Άλλοι θα προτιμήσουν να πάνε την επόμενη, ανήμερα της γιορτής.
Στην Κρήτη η διαδικασία αυτή έπαιρνε παλαιότερα πανηγυρικό χαρακτήρα. Από το πρωί σχηματίζονταν παρέες «δοκιμάσουν», άλλοι από τους οποίους είχαν γνώσεις και άποψη για την ποιότητα του κρασιού και άλλοι επεδίωκαν να ζήσουν την ιδιαιτερότητα της ημέρας. Στα αμπελουργικά χωριά όλα τα σπίτια ήταν ανοιχτά και είχαν ετοιμάσει ειδικά μεζεδάκια για τους επισκέπτες τους. Συχνά φρόντιζαν να υπάρχει λυράρης στην παρέα, οπότε η διαδικασία της γευστικής δοκιμής υποχωρούσε.
Η μεγάλη γιορτή του Νοεμβρίου και κυρίως το ανοιγμάτων βαρελιών υποχώρησε εντελώς μετά τη δεκαετία του 1960. Ωστόσο η τάση «επιστροφής» που παρατηρήθηκε εντονότερα τις επόμενες δεκαετίες επέβαλε τις «αναβιώσεις» των σχετικών εθίμων σε πολλές περιοχές του νησιού.
