Φραγκιδονικόλας: Ο Ζαριανός “Κτήτορας” του Αγίου Μηνά στο Ηράκλειο!

Πόσοι κάτοικοι του Ζαρού γνωρίζουν άραγε, όταν περνούν έξω από τον λαμπρό ναό του Αγίου Μηνά στο Ηράκλειο ή όταν εισέρχονται σε αυτόν για να ανάψουν ένα κερί, πως μεταξύ των “Κτητόρων” και μεγάλων Δωρητών που συνέβαλαν για την αποπεράτωση του είναι κι ένας συγχωριανός τους, ο Φραγκιδονικόλας (Νικόλαος Φραγκιαδάκης) από τον Κάτω Ζαρό, που έδωσε μια… “γεμάτη βούργια” με νομίσματα ώστε να διατεθούν για την κάλυψη μέρους των υπέρογκων εξόδων που απαιτήθηκαν και συγκεντρώθηκαν μετά πολλών δυσκολιών.

Σύμφωνα με παλιότερη μαρτυρία του εγγονού του Φραγκιαδάκη Νίκο και πρόσφατα του Κατωζαριανού Νίκου Βολοσυράκη (ή “Κόκολου” όπως τον ξέρουν στον Ζαρό, όπου τα παρανώμια είναι ιδιαίτερα συνηθισμένα και του αδελφού του Σταύρου) ο οποίος μίλησε στο “Διαsosτε”, ο Νικόλαος Φραγκιαδάκης ήταν γόνος πολύ πλούσιας οικογένειας και καθώς ήταν και μοναχοπαίδι κληρονόμησε πολύ μεγάλη περιουσία. Στην περιοχή του χωριού Δαφνές είχε 300 στρέμματα χωράφια με πολλά αμπέλια τα οποία πούλησε και αγόρασε αντίστοιχη περιουσία στο Ζαρό και πιό έξω από το χωριό, στην “Κουρτοκεφάλα”. Το πως έφτασε ένας Ζαριανός να δώσει ένα πολύ σημαντικό, για τότε, χρηματικό ποσό, για την αποπεράτωση του Αγίου Μηνά στην πόλη του Ηρακλείου, είναι μια ιστορία που θα μπορούσε να αποτελέσει υλικό για τη συγγραφή μυθιστορήματος!

Όταν ο Φραγκιδονικόλας ζήτησε σε γάμο μια 16χρονη συγχωριανή του, μια πανέμορφη νέα της εποχής, το γένος Βολοσυράκη, συνάντησε πολλά εμπόδια καθώς η εκκλησία δεν ήθελε να του δώσει “το θέλημα” επειδή η υποψήφια νύφη ήταν ακόμα ανήλικη. Ο Φραγκιαδάκης ωστόσο μπροστά στα εμπόδια…ακολούθησε άλλο μονοπάτι. Πήγε λοιπόν και βρήκε τον Δεσπότη στο Ηράκλειο, ζητώντας του να μεσολαβήσει ώστε να πάρει το θέλημα και να παντρευτεί την κοπέλα που ήθελε. Όταν ωστόσο συνάντησε το Δεσπότη και του είπε το αίτημα του, εκείνος δεν φάνηκε πρόθυμος να τον διευκολύνει. Τότε ο Φραγκιδονικόλας πήρε τη βούργια που μετέφερε στην πλάτη του και καθώς ήταν γεμάτη λοΐγγια την άδειασε πάνω στο γραφείο που βρισκόταν μπροστά στον Ιερωμένο. Ο Δεσπότης εντυπωσιάστηκε από το πλήθος των νομισμάτων και του έδωσε αμέσως το θέλημα, με έναν όρο που συμφώνησαν και οι δύο: Τα χρήματα να πάνε για την ανέγερση του Ιερού Ναού του Αγίου Μηνά, το χτίσιμο του οποίου γινόταν με αργούς ρυθμούς, λόγω οικονομικών δυσχερειών. Το πιό πιθανόν είναι από τα λοΐγγια του Φραγκιδονικόλα να έγινε ο τρούλος του ναού καθώς την εποχή εκείνη η ανέγερση είχε προχωρήσει μέχρι εκείνο το σημείο, όπως φαίνεται και στα αρχεία αλλά και από μαρτυρίες της εποχής.

Ο επιβλητικός ναός του Αγίου Μηνά, πολιούχος του Ηρακλείου, ένας από τους μεγαλύτερους ναούς της χώρας μας, εγκαινιάστηκε με πολυήμερες λαμπρές εκδηλώσεις το 1895, μετά από πολλές δεκαετίες που απαιτήθηκαν για την αποπεράτωση του, από το 1862 που θεμελιώθηκε. Η ανοικοδόμησή του ναού σταμάτησε στη διάρκεια της επανάστασης του 1866 και συνεχίστηκε το 1883. Η προσπάθεια για την ανέγερση του ναού σε τόσο δύσκολους καιρούς υποστηρίχτηκε από όλους τους Ηρακλειώτες με ενθουσιασμό, η Επιτροπή, ωστόσο, που είχε αναλάβει την ανέγερση του ναού, αντιμετώπισε μεγάλες οικονομικές δυσκολίες.
Το κόστος της ανέγερσης, λέγεται ότι ξεπέρασε τα 2,3 εκατομμύρια γρόσια, ποσό τεράστιο για την εποχή.

Τα εγκαίνια του ναού έγιναν με μεγαλοπρέπεια το 1895, επί μητροπολίτη Τιμόθεου Καστρινογιαννάκη. Αν και η Κρήτη βρίσκονταν ακόμα υπό τουρκική κατοχή, οι γιορτές για τα εγκαίνια του Αγίου Μηνά κράτησαν 3 μέρες και ολόκληρο το Ηράκλειο “έλαμπε ολόκληρο” από τους στολισμούς και τον λαμπρό φωτισμό με λάμπες, φανάρια, κεριά και χρωματιστά καντήλια…

Η οικογένεια του Φραγκιαδάκη Νίκο ή Φραγκιδονικόλα

Ο Φραγκιδονικόλας που ήταν μοναχογιός και μοναχοπάιδι παντρεύτηκε την Ευαγγελία Βολοσυράκη , μια πολύ όμορφη νέα της εποχής όπως προαναφέραμε. Μαζί της απέκτησε έξι παιδιά , τρεις γιούς και τρεις κόρες. Τον Φραγκιδογιάννη, τον Φραγκιαδάκη Γεώργιο ή Χριστιανό (που έκανε τον Ζερβα τον Μυλωνά από τον Πάνω Ζαρό και το Βαγγέλη στον Πλάτανο) , τον Φραγκή Φραγκιαδάκη , την Αλεβυζογιάννενα , την Αλεβυζομανώλενα και την Βασιλακογιάννενα ή του Ιωάννη.Με λίγα λόγια σημερινοί απόγονοι του έιναι όλοι οι Φραγκιαδάκηδες από τον Κάτω Ζαρό καθώς σε όλο το Κάτω χωριό δεν υπήρχε άλλος Φραγκιαδάκης εκτός από τον Φραγκιδονικόλα.