Ο Ορειβατικός Σύλλογος Μοιρών σε Λίσταρο – Πηγαϊδάκια- Πόμπια (φώτο)

Του ορειβάτη Δακανάλη Μανόλη

Στα πλαίσια συνεργασίας οι Ορειβατικοί Σύλλογοι Μοιρών και Ρεθύμνου στις 17 Νοεμβρίου 2019, με μια μεγάλη διμοιρία ορειβατών και αρχηγό τον γράφοντα, πραγματοποιήσαμε κοινή ορειβασία στα δυτικά Αστερούσια όρη (Μοιρών 10, Ρεθύμνου 24).

Η εκκίνηση άρχισε από το χωριό Λίσταρος (υψ182μ), που βρίσκεται στις άγριες δυτικές απολήξεις των Αστερουσίων. Είναι ένας ενδιαφέρων, αλλά φθίνων οικισμός (κάτοικοι 32/ 2011). Φρόντισαν όμως ξένοι τα τελευταία χρόνια να κτίσουν αρκετές βίλες και δώσανε ζωή στο χωριό κυρίως τους καλοκαιρινούς μήνες.

Ακολουθήσαμε το παλιό ανηφορικό μονοπάτι, το οποίο επικοινωνούσε με το χωριό Πηγαϊδάκια. Με το πέρασμα των χρόνων και την αχρησία, το μονοπάτι αλλοιώθηκε μέχρι την κορυφογραμμή, εκεί το βρίσκουμε ξανά σε καλή κατάσταση μέχρι το χωματόδρομο. Το ανάγλυφο του βουνού γενικά είναι σπανό με μικρούς θάμνους, όπως αγκαραθιές, ασπαλάθους, φασκομηλιές κλπ και μας παραπέμπει σε «Άγρια Δύση».
Ο Νοέμβρης είναι μπουκωμένος μήνας και λόγω των τελευταίων ισχυρών βροχοπτώσεων, το βουνό μύριζε χωματίλα.

Στο διάβα μας συναντήσαμε πάνω σε ένα ύψωμα τα ερείπια του πάλαι ποτέ μετόχι Μανουσανά των Πηγαϊδακίων, το οποίο υδρεύονταν από την παρακείμενη πηγή Λενικά.
Στο μετόχι αυτό γεννήθηκε το 1780 ο Ιωάννης Μαρκάκης με καταγωγή από το Πετροκεφάλι. Καλογέρεψε στη γειτονική Ιερά Μονή Οδηγήτριας με το όνομα Ιωάσαφ. Μυήθηκε στην τέχνη του κλεφτοπολέμου, του κουρσάρου και πολέμησε στην Πελοπόννησο με άλλους Μεσαρίτες. Για την πολεμική του δράση και το ότι σκότωσε ένα Οθωμανό, οι Τούρκοι ανάγκασαν το Μητροπολίτη και τον έκανε αργό, έτσι του έμεινε το ΞΩΠΑΤΕΡΑΣ.

Το Φλεβάρη του 1828 πολιορκήθηκε το μοναστήρι από 800 Τούρκους, το οποίο υπερασπίζονταν ο Ξωπατέρας, 5 μοναχοί και 5 λαϊκοί, εκτελώντας 30 Τούρκους. Το μοναστήρι αλώθηκε από τους Τούρκους και έπεσαν ηρωικά μαχόμενοι όλοι οι υπερασπιστές του. Ο Πύργος της μονής πήρε το όνομα Πύργος του Ξωπατέρα.
Τα αρχαιολογικά ευρήματα στην ευρύτερη περιοχή δείχνουν διαχρονικό πολιτισμό από το 4.000 π.χ. ίσαμε σήμερα.

Φθάσαμε στο γραφικό χωριό ΠηγαΪδάκια (υψ420μ) κάτοικοι 334/2011. Το όνομα το πήρε από τα πολλά πηγάδια που υπήρχαν στο χωριό. Κύρια ασχολία των κατοίκων είναι η παραγωγή οπωροκηπευτικών και ελαιολάδου. Δεν πάει όμως πίσω και η σημαντική κτηνοτροφία του χωριού. Εδώ πήραμε τον καφέ μας.
Το παλιό κατηφορικό μονοπάτι μας οδήγησε στο κεφαλοχώρι των γραμμάτων Πόμπια (υψ143μ), κάτοικοι 1038 (2011), που είναι κτισμένη στη ρίζα της κορφής Βίγλα. Το όνομα προέρχεται από τη Ρωμαϊκή πόλη Πομπηία. Το δε γυμνάσιο του χωριού χρονολογείται από τα 1936.

Στην Πόμπια γεννήθηκε ο θρυλικός Καπετάνιος των ανατολικών επαρχιών, που έλαβε μέρος σε πολλές επαναστάσεις κατά των Τούρκων Μιχάλης Κόρακας.
Η μέρα ήταν δροσερή με μεγάλη διαύγεια και απέραντη θέα προς τον έφορο κάμπο της Μεσαράς, το Γέρο Ψηλορείτη, Κέντρο, Σάμιτα και Σιδέρωτα.

Διανύσαμε 12,650 χιλιόμετρα και μας πήρε 4,5 ώρες συνολικά.