Τύποι αθλητικών ναρθήκων και επιλογή του σωστού νάρθηκα

Σύμφωνα με την Αμερικανική Εταιρεία Δοκιμασίας και Υλικών (AmericanSocietyforTestingandMaterials, ASTM) οι αθλητικοί στοματικοί νάρθηκες διακρίνονται σε τρεις κατηγορίες:

Προκατασκευασμένοι νάρθηκες (Stocktype)

Προκατασκευασμένοι νάρθηκες από πλαστικό υλικό είναι οι πιο φθηνοί και πωλούνται στην ελεύθερη αγορά σε ένα μέγεθος για όλους τους αθλητές. Το μειωμένο πάχος τους δεν προστατεύει τα δόντια και τους γύρω ιστούς, από ενδεχόμενο κτύπημα. Οι νάρθηκες αυτοί επειδή δεν επιδέχονται προσαρμογή στο στόμα, δυσκολεύουν τον αθλητή στην ομιλία, την αναπνοή και την κατάποση, καθώς συγκρατούνται στη θέση τους μόνο με τη συνεχή σύγκλειση των δοντιών.

Μερικώς προσαρμοζόμενοι νάρθηκες (boilandbite/mouth-formed):

Οι νάρθηκες αυτοί είναι προκατασκευασμένοι από θερμοπλαστικό υλικό, σχετικά φθηνοί, με μέτρια δυνατότητα προσαρμογής και συγκράτησης στα δόντια και διατίθενται στην ελεύθερη αγορά. Ο τύπος αυτός νάρθηκα είναι ο ευρύτερα χρησιμοποιημένος και προσαρμόζεται από τους ίδιους τους αθλητές. Κατά την προσπάθεια προσαρμογής του, ο νάρθηκας λεπτύνεται στη μασητική του επιφάνεια (μέχρι σε ποσοστό 99%) και μειώνεται δραματικά οι όποια προστασία προσέφερε αρχικά.Έτσι ο αθλητής, φορώντας τον, έχει μια ψευδή αίσθηση προστασίας. Ο τύπος αυτός νάρθηκα δεν διατηρεί τις διαστάσεις του, μετά από συχνή χρήση του.

Εξατομικευμένοι νάρθηκες (Custommade):

Κατασκευάζονται από πολυμερές υλικό στο εργαστήριο, μετά από αποτύπωση των δοντιών και κατασκευή εκμαγείου στο Οδοντιατρείο. Η υπεροχή τους έναντι των άλλων τύπων αθλητικών ναρθήκων έχει αποδειχθεί σε πλήθος μελετών.
Έχουν εξαιρετική συγκράτηση, υψηλού βαθμού αποδοχή από τον αθλητή και δίνουν τη δυνατότητα ομιλίας, αναπνοής και κατάποσης. Κοστίζουν περισσότερο από τους άλλους τύπους ναρθήκων γιατί μεσολαβεί η κατασκευή στο εργαστήριο, όμως το όφελος από την προστασία που προσφέρουν αυτοί οι νάρθηκες είναι δυσανάλογα μεγαλύτερο γιατί το κόστος αποκατάστασης των συνεπειών ενός ενδεχόμενου τραυματισμού είναι ιδιαίτερα υψηλό.¹⁵ Κατά την κατασκευή τους λαμβάνονται υπόψη οι ιδιαιτερότητες του αθλητή, του αθλήματος, και οι επιθυμίες του αθλητή.

Για την κατασκευή εξατομικευμένου νάρθηκα απαιτούνται δύο ραντεβού:
1o ραντεβού: Ο Οδοντίατρος θα πάρει το ιατρικό ιστορικό του αθλητή, πληροφορίες για τυχόν προηγούμενο ιστορικό τραύματος ή διάσεισης, θα ελέγξει την στοματική κατάστασή του όπως χαλασμένα δόντια, την κατάσταση των ούλων και των γύρω ιστών, τη σύγκλειση των δοντιών, τους ορθοδοντικούς ή προσθετικούς μηχανισμούς, άλλες παθολογικές καταστάσεις στο στόμα, θα ενημερωθεί για το άθλημα, τον τρόπο άθλησης (συχνότητα, διάρκεια ένταση), το είδος (πχ. προπόνηση, πρωταθλητισμός) και τη μορφή της αθλητικής δραστηριότητας (ατομική/ομαδική, χρήση εξαρτημάτων/μπάλας) και θα προτείνει τον κατάλληλο αθλητικό στοματικό νάρθηκα.¹⁷ Σ΄ αυτό το ραντεβού θα γίνει η λήψη αποτυπωμάτων των δοντιών.
2o ραντεβού: Θα γίνει η προσαρμογή, ο έλεγχος και η παράδοση του νάρθηκα στον αθλητή με οδηγίες για την καθημερινή καθαριότητα και αποθήκευσή του. Με την κατάλληλη φροντίδα και τον συστηματικό έλεγχο του Οδοντιάτρου, ο νάρθηκας μπορεί να χρησιμοποιηθεί αρκετές αθλητικές χρονιές.
Η άριστη εφαρμογή των εξατομικευμένων αθλητικών στοματικών ναρθήκων στο στόμα του αθλητή καθώς επίσης το ενδεδειγμένο πάχος του υλικού κατασκευής, προσφέρουν τη μέγιστη ασφάλεια.

Λενακάκης Νίκος

Χειρουργός Οδοντίατρος

Απόφοιτος Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης