Δακοκτονία στην λογική… του “κυνηγητού της ουράς”

Του Θοδωρή Κοκκινάκη*                                                                                                      

Από τον περασμένο Σεπτέμβριο μέχρι το τέλος της περσινής ελαιοκομικής περιόδου υπήρξε «πανδημία» δάκου σε όλη τη Μεσαρά και ιδιαίτερα στις ημιορεινές-ορεινές νότιες περιοχές με αποτέλεσμα να καταστραφεί  κυριολεκτικά η ελαιοπαραγωγή στις περιοχές αυτές και να πληγεί σοβαρά η οικονομία των κατοίκων.

Θα περίμενε κανείς ότι θα είχε ληφθεί υπ’ όψιν αυτή η κατάσταση  από τις αρμόδιες υπηρεσίες που σχεδιάζουν και αποφασίζουν τον τρόπο που θα γίνει η δακοκτονία ούτως ώστε να μην επαναληφθούν τα περσινά φαινόμενα και να προστατευθούν πραγματικά και αποτελεσματικά οι παραγωγοί που εντέλει πληρώνουν αλλά δεν βλέπουν αποτέλεσμα.

Έχει πολύ λιγότερη σημασία αν ξεκίνησε νωρίς φέτος η δακοκτονία ή αν υπάρχει καλύτερη εποπτεία και έλεγχος από το να έχει γίνει ένας σωστός σχεδιασμός με βάση την γνώση της βιολογίας του δάκου και επέμβαση τον κατάλληλο χρόνο και στον κατάλληλο τόπο.

Αν δεν γίνει αυτό τότε κυνηγάμε απλά την ουρά μας, τα αποτελέσματα δεν θα είναι τα αναμενόμενα, ο δάκος θα επιβιώνει, θα αυξάνεται και θα πληθύνεται και όλοι εμείς Περιφέρεια, εποπτικοί φορείς, εργολάβοι δακοκτονίας και παραγωγοί θα ψαχνόμαστε για το τι φταίει, θα βρίζει ο ένας τον άλλον,  θα αρχίσει ο κάθε παραγωγός να παίρνει την κατάσταση στα χέρια του για να γλυτώσει το βιος του με αποτέλεσμα την αλόγιστη χρήση φυτοφαρμάκων  και εν τέλει την αύξηση του κόστους παραγωγής και την περεταίρω επιβάρυνση της ποιότητας του προϊόντος κάτι για το οποίο υπάρχει οξύ ζήτημα στην περιοχή και κρύβεται κάτω από το χαλί, ωρολογιακή βόμβα αναμενόμενη να εκραγεί.

Γιατί δεν έχει γίνει σωστός σχεδιασμός ?              

Γιατί απλά δεν έγινε ή δεν γίνεται επέμβαση δακοκτονίας στις πηγές όπου ενδημεί ο δάκος την λευκή περίοδο (μέσα τέλη Μαΐου -μέσα τέλη Ιουλίου, περίοδο κατά την οποία δεν αναπαράγεται και δεν είναι επικίνδυνος) αλλά και που καταφεύγει για να προστατευτεί την μετέπειτα περίοδο της ζωής του.

Ήταν αναμενόμενο ότι,  λόγω του υπερπληθυσμού του δάκου την περασμένη χρονιά θα είχαμε πολύ μεγάλο αριθμό ακμαίων που επέζησαν λόγω του ήπιου Χειμώνα αλλά και πολύ μεγαλύτερο αριθμό ακμαίων από το έδαφος όπου εξελίχθηκαν και εξήλθαν τον Μάιο. 

Που όμως ενδημούν και τρέφονται αυτά τα ακμαία μέχρι να γίνει ο καρπός της ελιάς κατάλληλος για να ωοτοκήσουν και να αρχίσει ο βιολογικός κύκλος της εξέλιξης τους στον ελαιόκαρπο?

Στα ποτάμια, στις ρεματιές, στις χωματερές, στους στάβλους , σε συστάδες από συκιές και άλλα δένδρα ή θάμνους που  εκκρίνουν μελιτώματα ή ζαχαρώδεις εκκρίσεις. Εκεί τρέφονται μέχρι να πήξει ο πυρήνας του ελαιόκαρπου αλλά και ταυτόχρονα καταφεύγουν για να προστατευτούν από τη ζέστη τον Ιούλιο- Αύγουστο.

Η στρατηγική αντιμετώπισης του κάθε εχθρού πρέπει να είναι η αντιμετώπιση του στην πηγή του και όχι να τον αφήσουμε εκεί ανενόχλητο, να διαδίδεται εκτός και να  τον κυνηγούμε  στο διηνεκές όπως κάναμε και κάνουμε τώρα με τον δάκο. Η περίπτωση με τον κορωνοϊό σήμερα που κυνηγάει όλος ο κόσμος την ουρά του και ο κορωνοϊός θεριεύει αντί να ελαττώνεται  είναι χαρακτηριστική.

Δηλαδή είναι δύσκολο να χαρτογραφηθούν αυτές οι πηγές σε κάθε περιοχή και να γίνουν στοχευμένες επεμβάσεις για να έχουμε καλύτερα αποτελέσματα και εν τέλει χαμηλότερο κόστος  από το να κυνηγούμε την ουρά μας και να μας «κοροϊδεύει» ο δάκος ?

Τα ευρήματα στις δακοπαγίδες στους πρόποδες των Αστερουσίων (Βασιλική, Κουμάσα) είναι σε επίπεδα συναγερμού. Ευτυχώς  υπάρχει ακόμη λίγος χρόνος για να επανασχεδιασθεί  ο εφαρμοζόμενος τρόπος δακοκτονίας  συμπεριλαμβάνοντας και τα παραπάνω δεδομένα για να μην κλαίμε πάλι από τον ερχόμενο Νοέμβριο.

Για όποιους δεν έχουν συνειδητοποιήσει τι σημαίνει το πρόβλημα  έστω και ένας θηλυκός δάκος (μόνο ο θηλυκός δάκος προσβάλει τον ελαιόκαρπο) παραθέτω ένα απλό παράδειγμα που έχω πάρει από τη σχετική βιβλιογραφία.                    

Από ένα θηλυκό δάκο μπορούν να αναπαραχθούν μέχρι και 100 θηλυκοί δάκοι στην μία γενιά. Στις τρεις γενιές που μπορεί να κάνει θα φθάσουν στα 100 εκατομμύρια θηλυκούς δάκους που θα προσβάλλουν τουλάχιστον 100 εκατομμύρια καρπούς που μεταφράζονται σε 500 τόνους καρπό με 200ελιές ανά κιλό. Αν έχουμε ένα κιλό λάδι από πέντε κιλά ελιές τότε αυτός ένας θηλυκός  δάκος θα έχει αχρηστέψει 100 τόνους λάδι.

*Ο κ. Θοδωρής Κοκκινάκης είναι συνταξιούχος Χημικός Μηχανικός