Σπύρος Φωκάς: Οι μεγάλες συνεργασίες δίπλα στα “ιερά τέρατα” του Χόλυγουντ

Ο Σπύρος Φωκάς που έφυγε από τη ζωή σήμερα σε ηλικία 86 ετών ήταν ίσως ο μοναδικός Έλληνας ηθοποιός της γενιάς του που μπορεί να ονομαστεί επάξια με τον ιδιαίτερα τιμητικό χαρακτηρισμό ως «διεθνής».

Τα τελευταία χρόνια της ζωής του Σπύρου Φωκά ήταν δύσκολα. Οικονομικά προβλήματα και προβλήματα υγείας οξύνθηκαν λόγω της συγκυρίας από την οικονομική κρίση ως τις πυρκαγιές του φετινού καλοκαιριού που τον υποχρέωσαν να αφήσει το σπίτι όπου είχε βρει καταφύγιο, όλα έδειχναν προς την κατεύθυνση ενός άδοξου τέλους.

Τέλους δυσανάλογου της καριέρας του, αφού είναι ίσως ο μοναδικός Έλληνας που διάβηκε την πόρτα της Τσινετσιτά, έχοντας στις αποσκευές του το πτυχίο του της δραματικής σχολής του Κωστή Μιχαηλίδη και μία συμμετοχή σε ελληνική ταινία, το «Ματωμένο Ηλιοβασίλεμα» του Ανδρέα Λαμπρινού που έκανε την έξοδό της στις αίθουσες το 1959.

Η ταινία προβλήθηκε στο διαγωνιστικό τμήμα του φεστιβάλ Καννών και παρότι δεν γνώρισε επιτυχία αποτέλεσε το εφαλτήριο για την μελλοντική καριέρα του Σπύρου Φωκά.

Η ρωμαϊκή άνοιξη του Σπύρου Φωκά

Με το θράσος της νιότης του, ενθαρρυμένος από το ενδιαφέρον που έδειξαν για εκείνον οι ξένοι παραγωγοί στις Κάννες, ο Σπύρος Φωκάς βρέθηκε στη Ρώμη όπου συμμετείχε σε οντισιόν μεγάλων σκηνοθετών, του ακμαίου τότε ιταλικού σινεμά.

Τη μεγάλη ευκαιρία τελικά του την έδωσε ο Λουκίνο Βισκόντι όταν τον επέλεξε για να παίξει τον ρόλο το Βιντσέντζο Παρόντι, του μεγαλύτερου αδελφού του Ρόκκο Παρόντι (Αλαίν Ντελόν), γιου της Ροζάρια (Κατίνα Παξινού) και αρραβωνιαστικού της Τζινέτα (Κλαούντια Καρντινάλε) στην ταινία – σταθμό «Ο Ρόκκο και τα αδέλφια του» (1960).

Για τον νεαρό ηθοποιό η μαθητεία του δίπλα σε έναν από τους πιο σημαντικούς σκηνοθέτες διαχρονικά, στου οποίου τις εντολές υπάκουε με θρησκευτική ευλάβεια ακόμα και η Μαρία Κάλλας στις παραστάσεις όπερας που την σκηνοθέτησε, ήταν μια ανεκτίμητη εμπειρία. Ήταν επίσης μια ευκαιρία να γνωρίσει συναδέλφους του, εκτός του περιορισμένου κύκλου της ελληνικής κινηματογραφικής παραγωγής.

Όπως ήταν επόμενο πιο κοντά στα γυρίσματα ήρθε με την Κλαούντια Καρντινάλε, την Κλαυδία όπως την αποκαλούσε, η οποία έκανε και αυτή τότε τα πρώτα βήματά της. «Δυναμική, ευαίσθητη, τρυφερή, αφού έχει… μεσογειακό αίμα ­ μισή από Ιταλία και μισή από Τυνησία μεριά. Είναι ένα γλυκύτατο κορίτσι, απλό και χαριτωμένο. Κρατήσαμε μια φιλία, μια ζεστασιά…» είπε μετά από χρόνια για την διάσημη παρτενέρ του.

Μετά από τον «Ρόκκο και τα αδέλφια του» ο Σπύρος Φωκάς παρέμεινε στην Ιταλία, κάνοντας σύντομα περάσματα από την Αθήνα για να συμμετέχει σε κάποιες ταινίες, από τις οποίες ξεχώρισαν ο «Εγωισμός» (1964) και η «Στεφανία» (1969), σε σκηνοθεσία Γιάννη Δαλιανίδη, στις οποίες συμπρωταγωνιστούσε με τη Ζωή Λάσκαρη.

Στην Ιταλία και στην Αμερική όπου «πετάγονταν» ο Σπύρος Φωκάς γύρισε γύρω στις 30 ταινίες. Από αυτές η πιο σημαντική ήταν το «Όταν θέλει μια γυναίκα» (1976), το κύκνειο άσμα του Βίνσεντ Μινέλι. Ο διάσημος σκηνοθέτης, τέως σύζυγος της Τζούντι Γκάρλαντ και πατέρας της Λάιζα Μινέλι επέλεξε τον Έλληνα ηθοποιό για να παίξει δίπλα στην Ίνγκριντ Μπέργκμαν, την Ιζαμπέλα Ροσελίνι και την κόρη του Λάιζα.

«Αυτό το ασχημόπαπο είναι το γοητευτικότερο πλάσμα στον κόσμο. Δεύτερη δεν υπάρχει! Ο πατέρας της, ο Βίνσεντ Μινέλι, με κάλεσε στο γραφείο του. Με είχε διαλέξει από το βιβλίο των ηθοποιών, έψαχνε ένα πρόσωπο σαν το δικό μου να πρωταγωνιστήσει με την κόρη του στο “Όταν μια γυναίκα θέλει”. Να σε καλέσει ο Μινέλι είναι ύψιστη τιμή ­ όχι να σε επιλέξει κιόλας. Πήγα τρέμοντας στο ραντεβού: “Να περιμένουμε και τη Λάιζα, άργησε λιγάκι” δικαιολογείται εκείνος και ενώ σκέφτομαι: “σκέψου τι παλιοκόριτσο θα ‘ναι η κόρη του Μινέλι και της Τζούντι Γκάρλαντ…”, ανοίγει η πόρτα και μπαίνει η λατρεία του κόσμου. Το κορίτσι της διπλανής πόρτας ­ ένα μαγικά απλό και γλυκό πλάσμα, χωρίς ίχνος έπαρσης. Μας βάζει ο Μινέλι να διαβάσουμε κάτι διαλόγους και στο τέλος αναφωνεί: “μπράβο, μπράβο, είναι φανταστικό”. Και εγώ λέω για τη μαγεία που είχα δίπλα μου: “είναι πράγματι φανταστική”.Και εκείνη με κλωτσάει από κάτω και μου ψιθυρίζει: “για σένα το είπε ανόητε, εσύ είσαι φανταστικός. Σε διάλεξε… ” και ξαφνικά βρέθηκα να βιώνω μια καταπληκτική συνεργασία, με αγγέλους και χερουβείμ πάνω από το κεφάλι μου, ξεβράκωτος στην ιερά εξέταση ιερών τεράτων, όπως η Λάιζα και η Ίνγκριντ Μπέργκμαν…» είπε πριν από χρόνια ο ηθοποιός σε συνέντευξη που παραχώρησε.

Όταν το Χόλυγουντ χτύπησε την πόρτα του Σπύρου Φωκά

Η επόμενη πολύκροτη ταινία του ήταν το «Διαμάντι του Νείλου» το 1985.

«Όταν πήγα στο Μαρόκο να συναντήσω τον Μάικλ Ντάγκλας, γιατί έπρεπε να με δει και αυτός, τον πήγα σε ανατολικούς χορούς. Άγιος δεν ήμουν και μάλιστα το είχα πει σε έναν παπά. Ούτε ο Αδάμ δεν μπόρεσε να αντισταθεί σε ορισμένα πράγματα» θυμήθηκε χρόνια μετά ο Σπύρος Φωκάς για την συνεργασία του με τον Μάικλ Ντάγκλας και την Κάθλιν Τέρνερ στο sequel της επιτυχημένης περιπέτειας «Αναζητώντας το Πράσινο Διαμάντι» στον ρόλο του Ομάρ, ενός πάμπλουτου Άραβα με κακές προθέσεις.

«Η Κάθλιν Τέρνερ είχε ένα τεράστιο χάρισμα. Ήταν απλή. Θυμάμαι, όταν με είδε για πρώτη φορά στο Μαρόκο, λέει στον Μάικλ Ντάγκλας μπροστά μου: “Πώς σου φαίνεται ο Φωκάς; Εμένα μου φαίνεται εντάξει”. Ντόμπρα γυναίκα. Σε αιφνιδίαζε».

Η συνέχεια γράφτηκε το 1988 με την συμμετοχή του στο «Ράμπο 3», όπου είχε τον ρόλο του Μασούντ, του αρχηγού των μουτζαχεντίν που πολεμούν τους Σοβιετικούς στο Αφγανιστάν. Όμως για να πάρει τον πολυπόθητο ρόλο έπρεπε να υπερβεί το εμπόδιο που ονομάζονταν Σιλβέστερ Σταλόνε.

«Σου έχω κλείσει ραντεβού με τον παράξενο. Κοίτα να του αρέσεις γιατί είναι καλή η δουλειά για την οποία σε θέλει» είπε ο ατζέντης του στον Σπύρο Φωκά.

Ο διάλογος του ηθοποιού με τον σταρ πήγε κάπως έτσι, με βάση της αφηγήσεις του σε δημοσιογράφους.

• Σιλβέστερ Σταλόνε: «Λοιπόν, από πού είσαι;»
• Σπύρος Φωκάς: «Έλληνας είμαι»
• Σιλβέστερ Σταλόνε: «Είσαι κι εσύ πουτ… γιος όπως ο άλλος;»

Το background ήταν ότι ο Αμερικανός ηθοποιός είχε μια κακή συνεργασία με τον Έλληνα σκηνοθέτη, Τζορτζ Κοσμάτος, στην ταινία «Κόμπρα», δύο χρόνια νωρίτερα.

Τελικά, οι δύο άνδρες τα βρήκανε και ο Σπύρος Φωκάς ταξίδεψε στο Ισραήλ για τα γυρίσματα.

«Αυτός ο τύπος με είχε αφήσει άφωνο. Έφερε από την Αμερική ένα αεροπλάνο γεμάτο με όργανα γυμναστικής. Ποιο γυμναστήριο στην Ελλάδα έχει τα περισσότερα; Ε λοιπόν δεν συγκρίνεται με αυτά που ήρθαν από την Αμερική και εγκαταστάθηκαν σε κτίριο για χάρη του. Ο άνθρωπος κοιμόταν τρεις ώρες την ημέρα. Τις υπόλοιπες εργαζόταν, έτρωγε συγκεκριμένα γεύματα, έκανε διατροφή και τις υπόλοιπες γυμναζόταν. Μιλάμε για φαινόμενο. Η σχέση μας ήταν τυπική και εξελίχθηκε σε αμοιβαία εκτίμηση. Ο Σταλόνε είχε συνεργαστεί με έναν ξένο Αιγύπτιο ηθοποιό, με τον οποίο δεν τα πήγαν καλά. Έτσι ήταν προκατειλημμένος αρνητικά και για εμένα. Τον πιάνω λοιπόν και του λέω: «Εγώ είμαι ο Σπύρος Φωκάς. Μην τα μπερδεύεις. Ε, αυτό ήταν. Δουλέψαμε άψογα», είπε ο Σπύρος Φωκάς για τον Σλάι.

Πηγή: ieideiseis.gr