Εκτεταμένες προσβολές από το δάκο στη Μεσαρά λόγω καλοκαιρίας

Μεγάλες φαίνεται να είναι οι προσβολές από τον δάκο στα ελαιόδενδρα της Μεσαράς .

Στη μέση περίπου της ελαιοκομικής περιόδου πολλοί από τους παραγωγούς βρίσκονται σε απόγνωση λόγω των εκτεταμένων προσβολών που παρατηρούνται στα ελαιόδενδρα τους.

Και αυτό γιατί  ο πολλαπλασιασμός του δάκου ευνοείται από τις καλές κλιματολογικές συνθήκες με αποτέλεσμα οι προσβολές στα ελαιόδενδρα να είναι πολύ μεγάλες ενώ το φαινόμενο αναμένεται να επεκταθεί αμέσως μετά τις γιορτές.

Έτσι πολλοί από τους  παραγωγούς  που είχαν αποφασίσουν να αφήσουν ακόμα για λίγο αράβδιστα τα ελαιόδενδρα , τώρα τρέχουν και δεν φτάνουν για  να προλάβουν τουλάχιστον τον καρπό πριν πέσει  κάτω από τα δένδρα.

Από τους αρχαίους χρόνους, ο δάκος της ελιάς, αποτελούσε μάστιγα για την ελαιοκομία των χωρών που βρίσκονται στη λεκάνη της Μεσογείου. Ο Θεόφραστος (371-328 π.Χ) αναφέρει στο βιβλίο του ‘Περί Φυτών Αιτίων’ ότι υπάρχει ένας “σκώληκας”, δηλαδή η προνύμφη του δάκου, κάτω από το δέρμα της ελιάς και τρώει τη σάρκα της. Με το έντομο αυτό έχουν ασχοληθεί πολλοί ερευνητές παγκόσμια,λόγω της μεγάλης οικονομικής του σημασίας.

Κατά τον Θεόδωρο Γ. Ορφανίδη (1817-1886) η ζημιά που μπορεί να προκαλέσει ο δάκος μπορεί να ανέλθει μέχρι 40-60% της συνολικής παραγωγής. Η ζημιά που προκαλεί το έντομο στις ελαιοποιήσιμες αλλά και στις βρώσιμες ελιές είναι ποιοτική αλλά και ποσοτική.

Με την έννοια ποσοτική αναφερόμαστε στην ποσότητα του καρπού που έχει προσβληθεί από το έντομο και πέφτει στο έδαφος , αλλά και στην υπόλοιπη που παραμένει στο δένδρο και έχει μειωμένη ποσότητα σάρκας καρπού. Μια προνύμφη καταναλώνει το 1/5 – 1/4 ενός καρπού μέσου μεγέθους. Προξενεί μεγάλες οικονομικές ζημιές που σε περιόδους έξαρσης, μπορούν να φτάσουν έως 50% της συνολικής παραγωγής στις ελαιοπαραγωγικές περιοχές της Μεσογείου (Mazomenos et. Al. 2002). Σε χρονιές με ευνοϊκές καιρικές συνθήκες για την ανάπτυξη και εξέλιξη του εντόμου, η ζημιά μπορεί να ξεπεράσει και το 50% της συνολικής ελαιοπαραγωγής.

Με την έννοια ποιοτική, αναφερόμαστε στην καταστροφή που προκαλείται από την υποβάθμιση της ποιότητας του ελαιολάδου, το οποίο είναι υψηλής περιεκτικότητας σε οξέα ( 7-8 βαθμοί μέχρι 15-20 σε σοβαρές επιπτώσεις), ως εκ τούτο καθίσταται ακατάλληλο για βρώση και εμπορία.

Ο προσβεβλημένος ελαιόκαρπος με στάδιο ‘εξόδου’ δάκου παρουσιάζει καρπόπτωση από το ελαιόδενδρο σε ρυθμό 2,5 και 3,3 φορές μεγαλύτερο από τους καρπούς που περιέχουν απλώς προνύμφη δάκου στις ποικιλίες ελιάς Κορωνέικη και Τσουνάτη αντίστοιχα. Η κατανάλωση σάρκας ελαιοκάρπου είναι μικρή ανά προνύμφη δάκου όμως η υποβάθμιση της ποιότητα , θεωρούμενη μόνο σαν αύξηση οξύτητας του λαδιού, είναι ανάλογη του αριθμού ‘εξόδων’ δάκου και πολλαπλασιάζεται ανάλογα με τις ημέρες αποθήκευσης του ελαιοκάρπου πριν από τη διαδικασία λήψης του ελαιολάδου στο ελαιουργείο (Στυλιανός Ε. Μιχελάκης).

Η ποσοτικήκαι ποιοτική υποβάθμιση του ελαιολάδου αναφέρεται στις άμεσες ζημιές που προκαλεί ο δάκος. Έμμεσα, η οπή ωοτοκίας του δάκου, το νύγμα, βοηθά την εγκατάσταση μυκήτων ( Glomerella cirgulata, Camarospium dalmaticum ), οι οποίοι με την σειρά τους προκαλούν ασθένειες (ξεροβούλα, σαπιοβούλα, γλοιoσπόριο) με συνέπεια την υδρόλυση και αύξηση της οξύτητας του λαδιού

Κλείνοντας, εξαιτίας, ακριβώς της ιδιαίτερης δυσκολίας ως προ την αντιμετώπισή του και του μεγάλου μεγέθους των ζημιών που προκαλούνται από αυτό, καταβάλλονται πολυετείς και επίπονες προσπάθειες για την ανακάλυψη νέων βελτιωμένων μεθόδων για την καταπολέμηση του ( Tsolakis et. al. 2011).