Ένα από τα αρχαιότερα υδραγωγεία της Κρήτης, βρίσκεται στις Κούρτες, νότια του Ζαρού (βίντεο)

Οι Κούρτες με μηδέν μόνιμους κατοίκους σήμερα, βρίσκεται 3 περίπου χιλιόμετρα νότια του Ζαρού. Το όνομά τους προέρχεται από το βυζαντινό κούρτη και κώρτη και αυτό από το λατινικό cohors-tis = τόπος κλειστός, ανάκτορο, αυλή.

Στη βυζαντινή περίοδο χρησιμοποιούνταν με τη σημασία του κλειστού χώρου, μάνδρα, σηκός. Κόρτη ήταν και βυζαντινό στρατιωτικό τάγμα και ο οικισμός ίσως υπήρξε έδρα στρατιωτικών σωμάτων.

Στην περίοδο της τουρκοκρατίας ο τούρκικος πληθυσμός κατοικούσε στις Πάνω Κούρτες ενώ ο χριστιανικός χαμηλότερα. Σήμερα από τον οικισμό σώζονται δυο τμήματα σε ερειπιώδη κατάσταση οι Πάνω και οι Κάτω Κούρτες, ενώ από το Μεσοχώρι σώζεται μόνο ο ιερός ναός των Τριών Ιεραρχών.

Εκτός από τον αγροκτηνοτροφικό χαρακτήρα του οικισμού επιβίωνε έως και τις αρχές του προηγούμενου αιώνα μια παράδοση αγγειοπλαστικής . Ακόμα και σήμερα στις Κάτω Κούρτες σώζονται ερείπια από ένα καμίνι. Στην περιοχή νότια και δυτικά από τον τρίκορφο λόφο της Κουρτοκεφάλας έχουν βρεθεί σημαντικά αρχαιολογικά ίχνη και αρχαίοι τάφοι υστερομινωικής εποχής.

Στην ανατολική πλευρά του λόφου σώζεται σε καλή κατάσταση το υδραγωγείο που επισκεφτήκαμε σήμερα και χρονολογείται τον 1ο με 2ο αιώνα μ. Χ. Περιλαμβάνει δυο τεχνητά σπήλαια μικρών διαστάσεων όπου στο βάθος στάζει νερό . Στη συνέχεια αυτό μέσω λαξευτών αυλακιών, οδηγείται σε κοντινή δεξαμενή ορθογωνικής κάτοψης.
Στο βίντεο η πρώτη εκκλησία είναι ο Άγιος Γεώργιος στις Πάνω Κούρτες , η δεύτερη των Τριών Ιεραρχών στο Μεσοχώρι και η τρίτη ο Χριστός στις Κάτω Κούρτες.

δια-sos-τε τη Μεσαρά