Ένα σπίτι φτιαγμένο ολόκληρο από… κεραμίδια!

Το διαχρονικό όνειρο του Έλληνα “για ένα κεραμίδι πάνω από το κεφάλι του”, όπερ μεθερμηνευόμενο για ένα σπίτι να στεγαστεί, βρίσκει τον απόλυτο συμβολισμό του στην εικόνα που συναντήσαμε κάπου στην Κρητική ύπαιθρο, εντός των ορίων του Δήμου Φαιστού. Ο φωτογραφικός φακός απαθανάτισε ένα σπίτι όχι απλά με σκεπή από κεραμίδια, αλλά φτιαγμένο… όλο από κεραμίδια! Μπροστά στην ιδιαίτερη αυτή εικόνα της κατοικίας που βλέπουμε, κάθε άλλο σχόλιο περιττεύει…

Η εικονιζόμενη… «ελληνική πατέντα» της τόσο ιδιαίτερης κατασκευής, μας δίνει την αφορμή να επισημάνουμε πως τα κεραμίδια θεωρούνται ελληνική εφεύρεση, καθώς οι Έλληνες συνήθιζαν να χρησιμοποιούν στις στέγες τους λεπτές και λίγο καμπυλωτές κεραμικές πλάκες.

Τα πρώτα κεραμίδια για την επικάλυψη στεγών ανάγονται στην 3η χιλιετία π.Χ. και ανακαλύφθηκαν στο προελλαδικό «Σπίτι των κεραμιδιών» στη Λέρνη της Αργολίδας (βορειοανατολικά παράλια της Πελοποννήσου). Στην περιοχή βρέθηκαν συντρίμμια, τα οποία αποκαλύπτουν χιλιάδες κεραμίδια που έχουν πέσει από τη στέγη.

Επιπλέον, τα πρώτα ευρήματα κεραμιδιών στην αρχαϊκή Ελλάδα προέρχονται από μια πολύ περιορισμένη περιοχή γύρω από την Κόρινθο, στην οποία τα κεραμίδια άρχισαν να αντικαθιστούν τις στέγες σε δύο ναούς του Απόλλωνα και του Ποσειδώνα μεταξύ 700 και 650 π.Χ. Η διάδοση των κεραμιδιών και σε άλλα μέρη έγινε αρκετά γρήγορα.

Μέσα σε 50 περίπου χρόνια υπολογίζεται ότι έγιναν ευρέως γνωστά σε περιοχές γύρω από την ανατολική Μεσόγειο, όπως η κεντρική και νότια Ιταλία και η Μικρά Ασία. Τα κεραμίδια εκείνης της εποχής δεν είχαν καμία σχέση με τα σημερινά, καθώς υπολογίζεται ότι ζύγιζαν 3-6 κιλά περίπου το καθένα, και είχαν σχήμα c.

Αυτό που ώθησε στη διάδοση των κεραμιδιών, παρά το γεγονός ότι η τοποθέτησή τους δεν ήταν εύκολη σε σύγκριση με τις απλές οροφές από ξύλα ή καλάμια που υπήρχαν τότε, ήταν η ανθεκτικότητα τους στη φωτιά. Για το λόγο αυτό ξεκίνησε πρώτα η χρήση τους σε ναούς, καθώς επιθυμούσαν να τους προστατέψουν από ενδεχόμενη πυρκαγιά.

Τα κεραμίδια από πηλό είναι τα πιο επιτυχημένα υλικά σε όλη την ιστορία του πολιτισμού σε όλο τον κόσμο, καθώς προσφέρουν στα κτίρια  θερμική άνεση και εξοικονόμηση ενέργειας   με πολύ χαμηλό κόστος. Το πιο σημαντικό από τα βασικά χαρακτηριστικά των κεραμιδιών από πηλό είναι η σκίαση. Αυτό επιτυγχάνεται με τη θερμική χωρητικότητα του πηλού, η οποία, σε συνδυασμό με τα γεωμετρικά χαρακτηριστικά των κεραμιδιών και την τοποθέτηση σε δοκούς από ξύλο, δημιουργεί ένα στρώμα απορρόφησης της ακτινοβολίας του ήλιου. Ένα άλλο βασικό χαρακτηριστικό των κεραμιδιών από πηλό είναι η υδατοστεγανότητα. Αυτό επιτυγχάνεται από τα σωματίδια αργίλου του μίγματος πηλού / άμμου της βασικής σύνθεσης του κεραμιδιού.   Τα κεραμίδια από πηλό, όπως μπορεί να δει κανείς σε κτίρια σε όλο τον κόσμο, που παλιώνουν εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια, έχουν αποδείξει την αντοχή τους στο χρόνο ενάντια  σε όλες τις καιρικές συνθήκες.