Η Μονή των Τριών Ιεραρχών στο Λουσούδι του Κόφινα – Εκεί όπου λειτούργησε το πρώτο Ελληνικό Πανεπιστήμιο!

Στα ερημικά Αστερούσια, στη θέση που μέχρι σήμερα ονομάζεται «Λουσούδι» , ανατολικά του οικισμού των Καπετανιανών και δυτικά της κορυφής του Κόφινα, ο Ιωσήφ Φιλάγρης ίδρυσε τη μονή των Τριών Ιεραρχών στο β΄μισό του 14ου αιώνα.

Από τότε πέρασαν πολλά χρόνια, η μονή ερήμωσε , μέχρι το 2016 που οι καμπάνες της χτύπησαν για πρώτη φορά ύστερα από 600 χρόνια όπου έγιναν τα θυρανοίξια της Μονής.Οι αρχαιολογικές ανασκαφές είχαν γίνει από τον καθηγητή Αθανάσιο Παλιούρα όπου έφεραν στο φώς το μοναστήρι.

Το 2015 και το 2016 , ο ερηπωμένος Ναός των Τριών Ιεραρχών αναστηλώθηκε με δαπάνες της Ιεράς Μονής Κουδουμά, με ηγούμενο τον Μακάριο Σπυριδάκη ενώ η επίβλεψη έγινε από την Αρχαιολογική Υπηρεσία και τον Αρχιτέκτονα Ηρακλή Πυργιανάκη.

Τα στοιχεία της ανασκαφικής έρευνας για τη μονή είχαν παρουσιασθεί τον Σεπτέμβριο του 2013 στην Περιφέρεια Κρήτης από τον αείμνηστο καθηγητή Αθανάσιο Παλιούρα, που ένα περίπου χρόνο μετά έφυγε από τη ζωή.

Η παρουσίαση είχε γίνει παρόντων του Μητροπολίτη Γορτύνης και Αρκαδίας Μακαρίου, του Περιφερειάρχη Κρήτης Σταύρου Αρναουτάκη, της αντιπεριφερειάρχη Κρήτης Θεανώς Βρέντζου, του Ηγούμενου της Μονής Κουδουμά Αρχιμανδρίτη Μακάριου, του π. Ιλαρίωνα, του αρχιτέκτονα Ηρακλή Πυργιαννάκη, που ανάλαβε τη μελέτη αναστήλωσης του ημιερειπωμένου καθολικού.Όπως είχε τονισθεί τότε , ο λόγιος μοναχός και αριστοτελικός σχολιαστής Ιωσήφ Φιλάγρης δραστηριοποιήθηκε σε μια έρημη περιοχή της Νότιας Κεντρικής Κρήτης (αναφέρεται και ως Ερημούπολις), όπου υπήρχαν διάσπαρτα μονύδρια, ασκηταριά και σπήλαια -χώροι διαμονής των ερημιτών, που συνέχιζαν τη μακραίωνη πορεία του ασκητικού βίου.

Ο καθηγητής Παλιούρας είχε αναφερθεί αναλυτικά όχι μόνο στο “Διδακτήριο – Πανεπιστήμιο” του Φιλάγρη, αλλά και σε μια τελευταία του ανακάλυψη: στο μοναστήρι των Τριών Ιεραρχών, στα ερημικά Αστερούσια, υπήρχε κέντρο αντιγραφής χειρογράφων.Εκεί, ο Ιωσήφ Φιλάγρης αντέγραφε κώδικες, χειρόγραφα και περγαμηνές, όχι μόνο των πατερικών κειμένων, αλλά και αρχαίων συγγραφέων, ιδιαίτερα, μάλιστα του Αριστοτέλη.

Μιλώντας για το βιβλιογραφικό εργαστήριο ο Αθ. Παλιούρας είχε σημειώσει ότι : “Ανασκάπτοντας τον χώρο της μονής εντοπίσαμε ένα παραλληλόγραμμο δωμάτιο που έχει ακριβώς την τυπολογία των σκριπτορίων. Είναι το πρώτο βιβλιογραφικό εργαστήριο που ανακαλύπτουμε σε ολόκληρο τον Ελλαδικό χώρο».Το ερασιτεχνικό αυτό φιλμ δημιουργήθηκε από το Δια-sos-τε με αφορμή την αυριανή (30 Ιανουαρίου) γιορτή των Τριών Ιεραρχών και έγινε έτσι ώστε να είναι κατάλληλο και για τα ΑΜΕΑ.

Λήψη βίντεο , εικόνας: Γιάννης Φραγκιαδάκης. Σπικαζ: Στέλιος Ζωγραφάκης