Ο Αη Γιώργης της Πάνω ρίζας – Ο ναός του Ζαρού που φτιάχτηκε από τεχνίτες της Καρπάθου

Κείμενο: Στέλιος Ζωγραφάκης

Φωτό: Stephan Hintze,

Γιάννης Φραγκιαδάκης

Στο ναό που χτίστηκε στο Ζαρό από «Σκαρπαθιώτες», μαστόρους από την Κάρπαθο, με το πανέμορφο τέμπλο να εντυπωσιάζει όποιον μπαίνει για πρώτη φορά στο εσωτερικό του, ο Αη Γιώργης συνυπάρχει με έναν ακόμα καβαλάρη Άγιο, τον  Άγιο Δημήτριο- ενώ στο διάβα των χρόνων προστέθηκε, πολύ μεταγενέστερα, και τρίτο κλίτος αφιερωμένο στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου.

Η ανέγερση του ναού -ο οποίος  χτίστηκε στη θέση παλιότερου ναού που γκρεμίστηκε- έγινε μετά πολλών εμποδίων, καθώς οι εποχές ήταν ταραγμένες και δύσκολες, και τελικά ολοκληρώθηκε το 1885. Στη δεκαετία του 1970 στον παλιό ναό προστέθηκε, όπως προαναφέραμε, ένα ακόμα κλίτος αφιερωμένο στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου και καμπαναριό από μπετόν. Οι αγιογραφίες που κοσμούν το ναό είναι κυρίως «δια χειρός Κ. Παρθενάκη» (1895), ενώ προστέθηκαν αργότερα (1917) εικόνες του Αγιορείτη μοναχού Πολυκάρπου Ντάλτα και πολύ αργότερα, από το 1980 και μετά, το τρίτο κλίτος αγιογράφησε ο Μιχάλης Τσαγκαράκης.

Η ανακαίνιση

Το Μάιο του 2009 όλο το χωριό, με μπροστάρηδες τους ιερείς του, «έβαλε πλάτη», συνεισφέροντας με κάθε τρόπο για την ανακαίνιση του ναού που έγινε με πολύ σεβασμό στην ιστορία του και ολοκληρώθηκε τον Οκτώβριο του 2011, ανοίγοντας τις θύρες του στους πιστούς ανήμερα της εορτής του Αγίου Δημητρίου. Όπως μας είπαν οι ιερείς Λέανδρος Σταματάκης και Μιχάλης Αλπαντάκης «ο κόσμος ήταν τόσο φιλότιμος που κατέθεσε την ψυχή του για να γίνει αυτή η ανακαίνιση»

Διπλός εορτασμός

Ο Αη Γιώργης του Ζαρού εορτάζει «διπλά»: Στις 3 Νοεμβρίου ανήμερα του «Αη Γιώργη του Μεθυστή» (καθώς βρισκόμαστε στην εποχή ανοίγματος των βαρελιών), με τον πανηγυρικό εορτασμό του ναού να γίνεται συνοδεία εκλεκτών εδεσμάτων, πιλαφιού, λαγού και σφουγγάτου, και τον Απρίλιο, ανήμερα της εορτής του.

Το… παράπονο των μαστόρων

Η θρησκευτική λαϊκή παράδοση μεταφέρει μέχρι τις μέρες μας μια ιστορία από τα χρόνια κτίσεως του ναού, σύμφωνα με την οποία όταν ολοκληρώθηκε το χτίσιμο, οι Σκαρπαθιώτες μαστόροι έλεγαν, παραπονούμενοι, «μα, να τελειώσουμε δύο κλίτη, δύο Αγίων, του Άη Γιώργη και του Αη Δημήτρη, και να μην μας κάνουν ένα πλούσιο τραπέζι»! Τα λόγια τους, ωστόσο, …«εισακούστηκαν» και δίπλα στο ναό, δεμένο σε μια μυρτιά, βρήκαν ένα τράγο, με ένα μεγάλο κουδούνι που έσφαξαν και έφαγαν ευχαριστώντας τους Αγίους.

Αξίζει να σημειωθεί ότι στις μέρες μας, όπως λένε οι χωριανοί, συνέβη ένα ανάλογο «αξιοσημείωτο» περιστατικό: Το 2009, λίγο πριν ξεκινήσει η ανακαίνιση του ναού, κάποιοι έφεραν   την ημέρα της πανήγυρης του Αγίου Γεωργίου ένα τράγο, ως δώρο στην εκκλησία. Το ζώο αυτό είχε ζήσει ως εκ θαύματος καθώς είχε ασθενήσει και  τρύπωσε σε μια σπηλιά όπου το βρήκαν και το φρόντισαν μέχρι που έγινε τελείως καλά και  είπαν να το φέρουν στη χάρη του Αη Γιώργη. Τα έσοδα από την κλήρωση του τράγου ήταν η «μαγιά» για να ξεκινήσει σιγά-σιγά η ανακαίνιση του ναού, στην οποία συνεισέφερε ποικιλοτρόπως όλο το χωριό.