Ο Κουλές της Γραμμένης στο Μαγαρικάρι (φώτο)

 Σε αρκετά καλή κατάσταση, από τύχη βέβαια κι όχι λόγω συντήρησης, διατηρείται στην περιοχή του Μαγαρικαρίου ο Κουλές της Γραμμένης.

Πρόκειται για ένα από τα εκατοντάδες οχυρά που έχτισαν οι Τούρκοι τον 19^ο αιώνα για να ελέγχουν την ενδοχώρα της Κρήτης και δη τα περάσματα της Μεσαράς που, όπως φαίνεται, είχαν μεγάλη σημασία για εκείνους.

Ο κουλές της Γραμμένης είναι χτισμένος πάνω σε ένα λοφίσκο σε κοντινή απόσταση από τον κεντρικό δρόμο με ευρύ οπτικό πεδίο προς πάσα κατεύθυνση.

Πρόκειται για ένα κεντρικό κουλέ, κισλά όπως λέγονταν, με ορθογώνιο σχήμα που φέρει 24 πολεμίστρες.

Το εσωτερικό του χωρίζεται σε τρία μέρη με το ανατολικό να διαθέτει φούρνο, εστία με καμινάδα και τραπεζαρία.

Τζάκια υπάρχουν και στα άλλα δύο τμήματα του Κουλέ ο οποίος συνολικά έχει διαστάσεις 25Χ11. Οι τοίχοι του έχουν πάχος σχεδόν ένα μέτρο κι έχουν κτιστεί με πέτρες που μεταφέρονταν στη διάρκεια αγγαρείας από τους χριστιανούς κατοίκους της περιοχής, χέρι-χέρι.

Η θέση του εν λόγω κουλέ είναι περίοπτη και οχυρή αφού προστατεύεται τριγύρω με εκπεσμό με εξαίρεση τη βόρεια πλευρά του, όπου υπάρχει και η πρόσβαση προς αυτόν.

Η αυλή του ήταν περιφραγμένη με χαμηλό τείχος  ενώ στη βορειοανατολική του γωνία διακρίνονται τα ερείπια δύο δωματίων που ενδεχομένως να χρησίμευαν ως καταλύματα για τους τούρκους αξιωματικούς.

Εντός της αυλής υπάρχει και διατηρείται και σήμερα σε καλή κατάσταση μια δεξαμενή ομβρίων υδάτων (σαρνίτσι). Σε αυτήν το νερό έφθανε από την οροφή του κτιρίου μέσα από ένα αυλάκι. Παρότι οι κάτοικοι της περιοχής λένε πως ο συγκεκριμένος κουλές χτίστηκε πάνω στα ερείπια ενετικού φρουρίου, δεν έχει επίσημα επιβεβαιωθεί κάτι τέτοιο.

Πάντως το Μάιο του 1944 το κτίσμα αυτό είχε χρησιμοποιηθεί από τους κατοίκους του Μαγαρικαρίου καθώς οι Γερμανοί είχαν καταστρέψει το χωριό τους κι αναζήτησαν στον κουλέ κατάλυμα.

Σήμερα επιθυμία τους είναι ο χώρος να συντηρηθεί και να αξιοποιηθεί τουριστικά, ωστόσο όπως μας είπαν η προσπάθεια τους αυτή συναντά προσκόμματα από την αρχαιολογική υπηρεσία.

Ιστορία

Οι Τούρκοι έκτισαν αρκετούς κουλέδες και στο νομό Ηρακλείου, κυρίως στην πεδιάδα της Μεσαράς, αλλά και στα υπόλοιπα περάσματα του νομού.
Η περιοχή της Μεσαράς ήταν ισχυρά φυλασσόμενη περιοχή. Οι δίοδοι που οδηγούσαν σε αυτή ήταν οχυρωμένες με Κουλέδες, έτσι ώστε να ελέγχεται η επικοινωνία με τις γειτονικές περιοχές.

Στη μικρή κοιλάδα των Καμαρών – Γρηγοριάς – Μαγαρικαρίου υπήρχαν οι Κουλέδες της Γραμμένης και ο Κρεμαστός. Ο πρώτος είχε κτιστεί μεταξύ Γρηγοριάς και Μαγαρικαρίου, κοντά στον δρόμο. Βρίσκεται σε καλή κατάσταση, με σχεδόν ατόφια την οροφή του. Ο κούλες που ήταν μάλλον κεντρικός (κισλά), είχε διαστάσεις 25x11m και ήταν εφοδιασμένος με 24 πολεμίστρες. Η θέση του είναι περίοπτη και οχυρή, αφού προστατεύεται σχεδόν ολόγυρα, εκτός από τη βόρεια μεριά του, όπου ήταν και η πρόσβαση σε αυτόν. Στον κούλε της Γραμμένης κατέφυγαν οι κάτοικοι του Μαγαρικαρίου το Μάιο του 1944, όταν οι Γερμανοί κατέστρεψαν το χωριό.

e-storieskritis.gr