Ο ναός του Προφήτη Ηλία (το φάλι της Κρήτης) στην Αγία Βαρβάρα

Στην  είσοδο  του  χωριού Αγία Βαρβάρα του Δήμου Γόρτυνας, δίπλα  στον  κεντρικό  δρόμο,  που  οδηγεί  από  το  Ηράκλειο  στη  Μεσαρά,  βρίσκεται  κτισμένος  πάνω  σε  βράχο  ο  ναός  του Προφήτη  Ηλία. Ο  βράχος  αυτός  ήταν  διπλάσιος,  αλλά  χωρίστηκε  στη  μέση  και  κατέπεσε  πριν  από  100  περίπου  χρόνια.  Βρίσκεται  στη  μέση  της  Κρήτης  και  κατά  μήκος  και  κατά  πλάτος (φάλι  της  Κρήτης )

Αυτό  προκύπτει  από  τα  λεγόμενα  της  παρακάτω  παράδοσης : …Ξεκίνησαν  δυο  παπάδες  ο  ένας  από  τη  Σητεία  κι  ο  άλλος από  τα  Χανιά  για  να  μοιράσουνε  την  Κρήτη. Αφού  περπάτησαν  αρκετά  συναντήθηκαν  στην  Αγία  Βαρβάρα.  Κατακουρασμένοι  και  ιδρωμένοι,  όπως  ήταν  από  την  πεζοπορία,  κάθισαν  να  ξεκουραστούν.  Τότε  έβγαλε  ο  ένας  παπάς  το  καλυμμαύχι  του  το  πέταξε  κατά γης  και  είπε: «Επαέ  είναι  το  κέντρο  της  Κρήτης,  επαέ  είναι  το  φάλι  της  Κρήτης,  επαέ  βάνω  κι  εγώ  το  σύνορο».

Και  το  καλυμμαύχι  του  παπά  έγινε  βράχος  μεγάλος, σύνορο  σταθερό στην  είσοδο  του  χωριού,  που  ορίζει  το  κέντρο  της  Κρήτης. Και  πάνω  του  κτίστηκε  το  εκκλησάκι  του  Προφήτη  Ηλία,  για  να  μην  μπορέσει  κανείς  ποτέ  να  χαλάσει  αυτό  το  σύνορο…. Αυτό  λέει  η  παράδοση,  αυτό  παίρνουμε  κι  εμείς  σαν  σωστό.  Είμαστε  λοιπόν  το  «φάλι»  της  Κρήτης.

Το  ναό  του  Προφήτη  Ηλία  ανοικοδόμησε  ο  κ.  Αλέξ.  Σακλαμπάνης  κατά  το  έτος  1933  και  από  τότε  κάθε  χρόνο  στις  20  Ιουλίου  γίνεται  πανηγύρι.