Οι ανεράιδες (νεράιδες) του Κατσουλίδη ποταμού

Περνώντας από την παιδική ηλικία όλοι μας σίγουρα θα έχουμε ακούσει ιστορίες για Νεράιδες, ανθρωπόμορφες γυναικείες οντότητες εξαιρετικού κάλους που ζούσαν κυρίως σε μέρη με άφθονο νερό όπως πηγάδια, ποτάμια, λίμνες, λιβάδια και σε σταυροδρόμια. Οι Νεράιδες προϊόν της λαϊκής φαντασίας και των αντιλήψεων των ανθρώπων είναι αναπόσπαστο κομμάτι της πολιτισμικής μας παράδοσης καθώς η παρουσία τους γεμίζει πλήθος στίχων της δημοτικής ποίησης.

Ο άνθρωπος πάντα γοητευόταν από το άγνωστο, το απόκοσμο, το μεταφυσικό. Μέχρι πριν μερικές δεκαετίες ο άνθρωπος ήταν στενά συνδεδεμένος με τη φύση. Η ζωή και η επιβίωση του εξαρτιόταν από αυτήν, την σεβόταν και συνάμα του προκαλούσε φόβο. Οι Νεράιδες αναφέρονται ως «στοιχειά», στοιχεία δηλαδή της φύσης και μέρος αυτής.

Περιγράφονται να χορεύουν και να παίζουν μουσική. Ήταν επιθετικές απέναντι στους ανθρώπους και μπορούσαν να τους αφαιρέσουν την ακοή, την φωνή, να τους «πάρουν» τη λαλιά και το νου και ασχολούνταν με την τέχνη της μαγείας. Είχαν λευκή επιδερμίδα και μακριά ξέπλεκα μαλλιά που τα χτένιζαν με χρυσά χτένια.

Ας παραθέσω εδώ μια ιστορία με Νεράιδες όπως την βίωσε μια κάτοικος του Ζαρού στις αρχές του περασμένου αιώνα:

«Γυρίζοντας ένα σούρουπο από τις ελιές στο δρόμο για το σπίτι έπρεπε αναγκαστικά να περάσω από το ποτάμι. Καθώς προχωρούσα κατά μήκος του ποταμού είδα μια ομάδα από Νεράιδες, ήταν νεαρές κοπέλες με μακριά μαύρα μαλλιά που φορούσαν μεταξωτά ρούχα ίσως και διάφανα. Τα μαλλιά τους ήταν στολισμένα με στεφάνια από πολύχρωμα λουλούδια. Χόρευαν πιασμένες σε κύκλο, τραγουδούσαν και έπαιζαν στα νερά του ποταμού σε ένα σημείο το οποίο είχε σχηματιστεί μια μικρή λίμνη. Φοβήθηκα μόλις τις αντίκρισα μη μου πάρουν τη μιλιά και κρύφτηκα πίσω από κάτι λυγαριές και πικροδάφνες για να μην με αντιληφθούν. Τις χάζευα που έπαιζαν και πετούσαν η μια στην άλλη νερό και γελούσαν. Αφού έφυγαν κατάφερα να περάσω το ποτάμι και να βρεθώ στην ασφάλεια του σπιτιού».

Μια εποχή γεμάτη μύθους και θρύλους, ίσως να ήταν η άγνοια του κόσμου εκείνης της εποχής, η περιέργεια και ο ενθουσιασμός που έκαναν αυτές τις αντιλήψεις να αναπαράγονται από γενιά σε γενιά. Ίσως να αποτέλεσαν και ιστορίες για τα παιδιά με σκοπό να τα εκφοβήσουν για τις επικίνδυνες πλευρές της φύσης.

Επιμέλεια: Βιργινία Αλεβιζάκη    

Φιλόλογος  

[email protected]