Ποιος ήταν ο Άγιος Τίτος ο Απόστολος που γιορτάζει στις 25 Αυγούστου

Ο Απόστολος Τίτος, ο οποίος ήταν Έλληνας στην καταγωγή, ήταν πολύ μορφωμένος. Έγινε χριστιανός από τον Απόστολο Παύλο, με τον οποίο και συνεργάστηκε, στην διάδοση του Ευαγγελίου. Τον ακολούθησε στην Ιερουσαλήμ και κατόπιν επιφορτίστηκε να πάει στην Κόρινθο για να δει την κατάσταση της εκεί Εκκλησίας. Στην επιστροφή του, συνάντησε τον Απόστολο Παύλο στην Μακεδονία και μετά πήγαν μαζί στην Κρήτη, όπου εκεί ο Παύλος τον έκανε επίσκοπο του νησιού και του είπε να κάνει και ιερείς για όλο το νησί.

Ο Παύλος του έστειλε και την γνωστή προς Τίτον επιστολή, από την οποία γνωρίζουμε, ότι ο Έλληνας μαθητής του Παύλου είναι «τέκνον του γνήσιον». Από την ίδια επιστολή του μαθαίνουμε ότι ο Τίτος είχε λαμπρούς συνεργάτες στην Κρήτη, τον Ζηνά τον νομικό και τον περίφημο Απολλώ. Απεβίωσε το έτος 105 μ.χ.

Η Κάρα του Αγίου βρίσκεται στον ομώνυμο Ναό του Ηρακλείου Κρήτης. Αποτμήματα του Ιερού Λειψάνου του Αγίου βρίσκονται στις Μονές Μεγ. Λαύρας, Παντοκράτορος και Παντελεήμονος Αγίου Όρους, Λειμώνος Λέσβου και στην Λαύρα Αγίου Αλεξάνδρου Νέβσκι της Αγίας Πετρούπολης.

Η πρώτη Μητρόπολη

Ο ναός που έγινε η πρώτη Μητρόπολη του νησιού και αφιερώθηκε στη μνήμη του Αγίου Τίτου χτίστηκε στη Γόρτυνα, τη «Φλωρεντία της Κρήτης», όπως τη χαρακτήρισε ο Φλωρεντινός ιερέας Χριστόφορος Μπουοντελμόντι, ο οποίος περιηγήθηκε στην Κρήτη στα 1415… Λίγα χιλιόμετρα πιο πέρα υπάρχουν τα ερείπια της μεγαλύτερης παλαιοχριστιανικής Βασιλικής της Κρήτης, μήκους 90 μέτρων, και της δεύτερης σε μέγεθος σε ολόκληρη την Ελλάδα, την οποία ανέσκαψε ο αείμνηστος προϊστάμενος της τότε 13ης Εφορίας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων μαζί με την Ιταλική Αρχαιολογική Σχολή, Μανόλης Μπορμπουδάκης, ο οποίος και ερμήνευσε με βάση το μέγεθος και τον πλούτο της ότι ήταν στην πραγματικότητα ο πρώτος παλαιοχριστιανικός ναός που είχε αφιερωθεί στον Απόστολο Τίτο.

Η Βασιλική γνώρισε δύο τουλάχιστον μεγάλες καταστροφές στην ιστορία της. Η πρώτη προκάλεσε μεν κάποιες ζημιές, όχι όμως σε βαθμό που να είναι αδύνατη η επιδιόρθωσή τους. Η δεύτερη, όμως, και ισχυρότερη ήταν το τελειωτικό χτύπημα. Η χρονική στιγμή της καταστροφής προσδιορίζεται στις αρχές του 7ου αιώνα, σύμφωνα με νομίσματα της εποχής του αυτοκράτορα Ηράκλειου, που βρέθηκαν στο τελικό στρώμα καταστροφής, το επίπεδο δηλαδή που «σφράγισε» το τελειωτικό χτύπημα στον ναό. Με τη σεισμική καταστροφή του ναού, το οικοδομικό υλικό λεηλατήθηκε και οι χριστιανοί μετέφεραν τη λατρεία του Αγίου Τίτου στη νέα πλέον εκκλησία, αυτή που παραδοσιακά αναφέρεται ως Άγιος Τίτος της Γόρτυνας