Έρχεται η κατάργηση της προσωρινής σύνταξης

Προς κατάργηση οδεύει το μέτρο της καταβολής προσωρινής σύνταξης, αρχής γενόμενης από το Δημόσιο. Κι αυτό γιατί οι χρόνοι έκδοσης των συντάξεων έχουν μειωθεί σημαντικά και οι εκκρεμείς
κύριες συντάξεις υπολογίζονται σήμερα σε 20.000-30.000.

Με βάση αυτή τη θετική πορεία, ανοίγει ο δρόμος για τη σταδιακή κατάργηση του εν λόγω μέτρου ενίσχυσης των συνταξιούχων οι οποίοι αντιμετώπιζαν πρόβλημα επιβίωσης μέχρι να λάβουν την πλήρη σύνταξη.

Η κατάργηση της προκαταβολής (η οποία θεσπίστηκε πριν από 4 χρόνια) θα ξεκινήσει από τον δημόσιο τομέα όπου οι χρόνοι απονομής της έχουν ήδη μειωθεί σημαντικά. Πάντως θα πρέπει να τονιστεί ότι αν ο υποψήφιος συνταξιούχος έχει διαδοχική ασφάλιση (πάνω από δύο Ταμεία) και πρέπει να περιμένει την απόφαση ενός ή και δύο Ταμείων επιπλέον θα πρέπει να περιμένει στην «ουρά» πολύ περισσότερο, σε κάποιες περιπτώσεις έως και δύο χρόνια.

Εκτός από τη διαδοχική ασφάλιση, που αφορά τους μισούς ασφαλισμένους, δυσκολίες σημειώνονται στην παράλληλη ασφάλιση (π.χ. Δημόσιο και ΤΣΜΕΔΕ), στις διεθνείς συντάξεις όπου καθυστερεί η
αλληλογραφία με τις ξένες χώρες, καθώς και στις περιπτώσεις ελεύθερων επαγγελματιών που έχουν οφειλές.

Επιπλέον οι συντάξεις με fast track (ταχύτερη) διαδικασία έχουν σε πολλές περιπτώσεις λάθη, που ναι μεν διορθώνονται με τροποποιητικές αποφάσεις αλλά καθυστερούν.

Η προκαταβολή σύνταξης ανέρχεται σήμερα:

• Σε 384 ευρώ μηνιαίως, εφόσον οι υποψήφιοι συνταξιούχοι έχουν συμπληρώσει κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης το 67ο έτος της ηλικίας τους και 15 έτη ασφάλισης ή 4.500 ημέρες ασφάλισης (αυτοτελώς ή διαδοχικά) ή το 62ο έτος της ηλικίας τους και 20 έτη ή 6.000
  ημέρες ασφάλισης (αυτοτελώς ή διαδοχικά) σε οποιονδήποτε ενταγμένο στον e-ΕΦΚΑ τέως φορέα κύριας ασφάλισης.

• Σε 360 ευρώ, εφόσον έχουν συμπληρώσει κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης το 62ο έτος της ηλικίας τους και 15 έτη ή 4.500 ημέρες ασφάλισης ή και χωρίς να έχουν συμπληρώσει το 62ο έτος της ηλικίας τους, εφόσον πληρούν τη στιγμή της αίτησης τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης με βάση τις διατάξεις των ενταγμένων στον e-ΕΦΚΑ τέως φορέων κύριας ασφάλισης.

• Σε 384 ευρώ εφόσον δικαιούνται σύνταξη αναπηρίας.

Η χορήγηση του ποσού πιστοποιείται με την έκδοση βεβαίωσης χορήγησης μέσω του πληροφοριακού συστήματος του e-ΕΦΚΑ.

Οι υποψήφιοι συνταξιούχοι του ιδιωτικού τομέα πρέπει να ζητήσουν την προκαταβολή, υποβάλλοντας ηλεκτρονική αίτηση η οποία επέχει θέση υπεύθυνης δήλωσης ότι κατά τον χρόνο υποβολής συντρέχουν οι απαιτούμενες προϋποθέσεις.

Αντίθετα, το ποσό της προκαταβολής δίνεται αυτομάτως με την υποβολή της αίτησης συνταξιοδότησης στον δημόσιο τομέα, που σημαίνει ότι οι δημόσιοι υπάλληλοι δεν μπορούν να την αρνηθούν.

Η απονομή προσωρινών συντάξεων που αντιστοιχούν για τους μισθωτούς περίπου στο 80% του μέσου όρου των μηνιαίων αποδοχών του ασφαλισμένου κατά τους 12 μήνες ασφάλισης που προηγούνται της υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης, έχει συρρικνωθεί δραστικά.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το σύστημα ΗΛΙΟΣ καταβάλλονται περίπου 100 προσωρινές συντάξεις τον μήνα με τη δαπάνη να κυμαίνεται στα 20 έως 30 εκατ. ευρώ.

Κύμα φυγής: Την ίδια ώρα νέο κύμα αιτήσεων συνταξιοδότησης καταγράφεται το 2024, με τον ΕΦΚΑ να αντιμετωπίζει αυξημένο φόρτο και καθυστερήσεις, κυρίως στην έκδοση επικουρικών συντάξεων, όπου η αναμονή ξεπερνά τα τρία χρόνια. Σημειώνεται ότι κατατέθηκαν 197.228 νέες αιτήσεις – 6.860 περισσότερες από το 2023.

Θυμίζουμε πως οι πρόωρες συνταξιοδοτήσεις έχουν καταργηθεί από το 2022 (και κατά παράταση το 2023 για ορισμένες κατηγορίες στο Δημόσιο).

Οι βασικοί λόγοι που οδηγούν εργαζόμενους σε «φυγή» προς τη σύνταξη είναι:

1) Φόβος αύξησης των ορίων ηλικίας από 1/1/2027: Με βάση τη «ρήτρα προσδόκιμου» του Ν. 4336/2015, τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης θα αυξάνονται αυτόματα με βάση την αύξηση του
προσδόκιμου ζωής. Η Εθνική Αναλογιστική Αρχή εκτιμά ότι το 62ο έτος με 40ετία μπορεί να πάει στα 63 έτη και 5 μήνες και το 67ο στα 68,5 έτη την περίοδο 2027-2030.
2) Προοπτική υψηλότερης σύνταξης από το 2026: Από 1/1/2026 αλλάζει ο τρόπος υπολογισμού της σύνταξης, καθώς στις αναπροσαρμογές δεν θα λαμβάνεται υπόψη μόνο ο πληθωρισμός αλλά και ο δείκτης μεταβολής μισθών, γεγονός που θα οδηγεί σε μεγαλύτερες αυξήσεις. Ενδεικτικά, με αύξηση μισθών 4,5%, η σύνταξη θα είναι υψηλότερη σε σχέση με την αποκλειστική τιμαριθμική αναπροσαρμογή.
3) Ευνοϊκότερες ρυθμίσεις για συνταξιούχους που εργάζονται: Από 1/1/2024 δεν περικόπτεται πλέον η σύνταξη για όσους απασχολούνται, εκτός Δημοσίου και κάτω των 62 ετών. Οι εργαζόμενοι συνταξιούχοι καταβάλλουν ειδική εισφορά 10% ή επιπλέον εισφορές σε ελεύθερο επάγγελμα.

Η συνταξιοδότηση γεννηθέντων 1960-1965: Η γενιά που γεννήθηκε την περίοδο 1960-1965 οδηγείται μαζικά προς τη σύνταξη, διπλασιάζοντας τις ετήσιες αποχωρήσεις μεταξύ 2022 και 2029.