Άγιος Φανούριος ο Μεγαλομάρτυς

Τη μνήμη του Αγίου Φανουρίου τιμά σήμερα, 27 Αυγούστου, η Εκκλησία μας. Ο Άγιος Φανούριος είναι από τους πιο αγαπητούς άγιους σε όλο τον ελληνικό λαό, που κάθε χρόνο τιμά και πανηγυρίζει την μνήμη του στις 27 Αυγούστου.

Ποιος δεν θυμάται την γιαγιά του να λέει «Άγιε μου Φανούριε… φανέρωσε το» και να τάζει πίτα ή κερί στη χάρη του; Για τους απλούς ανθρώπους ο Άγιος Φανούριος υπήρξε η μορφή που πάντοτε θα βοηθούσε να βρεθούν τα χαμένα. Από γαμπρούς και νύφες μέχρι χαμένα πρόσωπα ή ακόμη και κλειδιά.

Κάθε χρόνο στις 27 Αυγούστου οι Εκκλησίες γεμίζουν πίτες φτιαγμένες από τις νοικοκυρές. Είναι οι γνωστές σε όλους μας «Φανουρόπιτες». Πρόκειται για μια μίξη, λαϊκής παράδοσης, πίστης και τοπικών εθίμων που ξεκίνησε στη Ρόδο και επεκτάθηκε σε ολόκληρη τη χώρα.

Όσο για τον ίδιο τον Άγιο Φανούριο; Λέγεται πως αυτό δεν είναι καν το πραγματικό του όνομα, ενώ οι πληροφορίες που υπάρχουν για τον ίδιο και την ζωή του είναι ελάχιστες έως ανύπαρκτες.

Το μόνο γνωστό, σύμφωνα με την λαϊκή παράδοση τουλάχιστον, είναι πως η μητέρα του Αγίου ήταν… αμαρτωλή.

Η αμαρτωλή μάνα του Αγίου …

Αν και κανείς δεν γνωρίζει λεπτομέρειες για το που, πότε και πως έζησε ο Άγιος, εντούτοις η λαϊκή φαντασία έσπευσε να τις δημιουργήσει.

Σύμφωνα λοιπόν με αυτήν, η μητέρα του Αγίου ήταν άνθρωπος που δεν βοηθούσε τους άλλους…σε αντίθεση με το παιδί της ήταν μια αμαρτωλή, ασεβής, φιλοχρήματη και άπονη γυναίκα, που πρόδωσε ακόμη και το ίδιο της το παιδί…και εκείνο ο Άγιος πάντα την συγχωρούσε και παρακαλούσε για χάρη της …κάτι που από παράδοση ζητά και από όλους για να τον βοηθήσουν να ελαφρυνθεί η μάνα του από τα βάρυτα της ψυχής της …

Η ιστορία του Αγίου Φανουρίου …κατά παράδοση…

Η παράδοση λέει ότι μέχρι τον 14ο ή 15ο κατ’ άλλους αιώνα, ο Άγιος δεν ήταν γνωστός… Εκείνη την εποχή στη Ρόδο, κατά την διάρκεια εργασιών αναστήλωσης των τειχών της πόλεως, αποκαλύφθηκε πως υπήρχε ένας μισογκρεμισμένος Ναός στον οποίο υπήρχαν πολλές παλαιές εικόνες.

Μέσα στα ερείπια λοιπόν της παλιάς εκκλησίας, βρέθηκαν πολλές εικόνες. Όλες ήταν φθαρμένες, εκτός από μία που ήταν σε ανεξήγητα άριστη κατάσταση, λες και είχε αγιογραφηθεί εκείνη τη στιγμή… αυτή ήταν η εικόνα του Αγίου Φανουρίου…Τα 12 μαρτύρια

Η εικόνα έδειχνε στη μέση ένα παλικάρι, ντυμένο σαν Ρωμαίος στρατιωτικός, που κρατούσε στο δεξί του χέρι σταυρό, πάνω από τον οποίο έκαιγε λαμπάδα, ενώ γύρω υπήρχαν 12 παραστάσεις με τα 12 μαρτύρια του άγνωστου μέχρι τότε Αγίου…

Έτσι λοιπόν η λαϊκή μας παράδοση λέει ότι …ο Άγιος Φανούριος, ήταν ένας νεαρός Ρωμαίος στρατιωτικός, ένας από τους πιο πολυβασανισμένους Αγίους, που κράτησε με σθένος την πίστη του και υπέμεινε καρτερικά για την αγάπη του Χριστού τα δώδεκα φρικτά βασανιστήρια του Ρωμαίου Αυτοκράτορα…

Δεν υπέκυψε σε κανένα… Τον χτύπησαν με ρόπαλα… Ξέσκισαν τη σάρκα του με σιδερένια νύχια και έπειτα του έριξαν αλάτι στις πληγές…Τον έδεσαν χειροπόδαρα σε ξύλο και έκαψαν τα πλευρά του… Μετά τον έδεσαν σε τροχό με καρφιά, που του ξέσκιζε το κορμί και τον έριξαν σε λάκκο με άγρια ζώα που δεν τον κατασπάραξαν, αλλά ημέρεψαν από την παρουσία του…

Μετά τον πλάκωσαν με ασήκωτη πέτρα, αλλά ο Άγιος κατάφερε να τη σηκώσει… Τότε του έδωσαν κάρβουνα να τα θυσιάσει στους Θεούς, αλλά προτίμησε να τα κρατά και να του καίνε τα χέρια… Επειδή επέμεινε στην πίστη του, τον έκαψαν ζωντανό…

Αυτός ήταν ο άγιος που μέχρι τον 14ο ή 15ο κατ’ άλλους αιώνα, δεν ήταν γνωστός…Το όνομα που φαινόταν εκεί πάνω στην παλιά εικόνα ήταν «Ο Άγιος Φανώ», ο Μητροπολίτης Ρόδου Νείλος (1355-1369) διάβασε την επιγραφή και λόγω της ετυμολογίας του ονόματός του, για τον απλό κόσμο έγινε ο “Άγιος Φανούριος”…

Ο Νείλος της Ρόδου τότε, ζήτησε από τον Σουλτάνο να του δώσει άδεια για να ανακαινίσει την κατεστραμμένη εκκλησία…. Όταν πήρε την άδεια, αναστήλωσε το ναό ακριβώς στην παλιά θέση του. Ο ναός σώζεται ως και σήμερα και αποτελεί ιερό προσκύνημα όλων των Χριστιανών στην Ρόδο…

Πως διαδόθηκε η πίστη στον ΄Αγιο…το θαύμα της Ελευθέρωσης των αιχμαλώτων

Σύμφωνα με την παράδοση, λίγο αργότερα από την εύρεση της εικόνας και το χτίσιμο του Ναού στη Ρόδο, τρεις Ιερείς από την Κρήτη είχαν πάει να χειροτονηθούν στα Κύθηρα.

Κατά την επιστροφή όμως τους έπιασαν Αγαρηνοί και τους πούλησαν σκλάβους στους Τούρκους της Ρόδου. Εκεί άκουσαν για πρώτη φορά για τον Άγιο Φανούριο, και πήγαν και έκαναν δέηση στην εικόνα του Αγίου για να τους απελευθερώσει.

Τότε, ο Άγιος Φανούριος εμφανίστηκε στον ύπνο των Τούρκων που είχαν αγοράσει τους ιερείς ως σκλάβους και ζήτησε να τους αφήσουν ελεύθερους.

Οι Τούρκοι όμως έκαναν το αντίθετο: Αλυσόδεσαν και τους τρεις και τους φέρονταν πολύ χειρότερα, νομίζοντας πως ήταν απλά ένα όνειρο.

Ο Άγιος εμφανίστηκε ξανά στον ύπνο τους και τους απείλησε αλλά οι Τούρκοι και πάλι δεν τον άκουσαν με αποτέλεσμα να τυφλωθούν, να έχουν έχουν φοβερούς πόνους στο σώμα ενώ τα ίδια δεινά είχαν και μέλη των οικογενειών τους.

Τότε ζήτησαν συγχώρεση από τους σκλάβους Ιερείς, παρακαλώντας τους να τους σώσουν και να τους θεραπεύσουν.

Οι τρεις Ιερείς προσευχήθηκαν και ο Άγιος Φανούριος φανερώθηκε για μια ακόμη φορά στον ύπνο των Τούρκων. Τους είπε πως για να τους θεραπεύσει, πρέπει να γράψουν ο καθένας από ένα γράμμα απελευθέρωσης των Ιερέων μπροστά στην εικόνα του, στη Ρόδο.

Οι Τούρκοι έκαναν αυτό που τους είπε και οι τρεις Ιερείς απελευθερώθηκαν. Συγκλονισμένοι από το μεγάλο θαύμα, έφτιαξαν ένα αντίγραφο της εικόνα του Αγίου Φανουρίου και το πήραν στην Κρήτη, διαδίδοντας το όνομα και την θαυματουργή Χάρη του Αγίου!

Ο Άγιος Φανούριος που τιμά η εκκλησία σήμερα 27 του Αυγούστου, σημειολογικά και κατά παράδοση συμβολίζει ακριβώς αυτό που αναφέρει το απόσπασμα του Ευαγγελίου, στην συνείδηση των απλών ανθρώπων την αφύπνιση ή την εύρεση της πίστης του ανθρώπου στο υπέρτατο καλό …