Αγωνία στους επιστήμονες για μύκητες που μπορούν να «μας φάνε από μέσα προς τα έξω»

Ένας αθέατος αλλά εξαιρετικά επικίνδυνος εχθρός απειλεί ολοένα και περισσότερες περιοχές του πλανήτη: οι μύκητες. Σύμφωνα με νέα επιστημονική μελέτη που δημοσιεύτηκε από το Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ και εξετάζεται για peer review, η κλιματική αλλαγή ενδέχεται να διευρύνει δραματικά την εξάπλωση του κοινού μύκητα Aspergillus, ο οποίος ευθύνεται για σοβαρές λοιμώξεις και εκατομμύρια θανάτους ετησίως.

Μια ομάδα επιστημόνων από το Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ χρησιμοποίησε υπολογιστικές προσομοιώσεις και προβλέψεις για να χαρτογραφήσει την πιθανή μελλοντική εξάπλωση του Aspergillus, μιας κοινής ομάδας μυκήτων που απαντάται σε όλο τον κόσμο και μπορεί να προκαλέσει ασπεργίλλωση, μια απειλητική για τη ζωή ασθένεια που προσβάλλει κυρίως τους πνεύμονες.

Οπως διαπίστωσαν, καθώς η κλιματική κρίση εντείνεται, ορισμένα είδη Aspergillus θα διασπαρούν σε νέα μέρη της Βόρειας Αμερικής, της Ευρώπης, της Κίνας και της Ρωσίας.

«Οι μύκητες είναι σχετικά υπό-ερευνημένοι σε σχέση με τους ιούς και τα παράσιτα, ωστόσο οι χάρτες αυτοί δείχνουν πως τα μυκητιασικά παθογόνα θα επηρεάσουν πιθανότατα τις περισσότερες περιοχές του κόσμου στο μέλλον», δήλωσε ο Norman van Rijn, ένας από τους συγγραφείς της μελέτης και ερευνητής κλιματικής αλλαγής και μολυσματικών ασθενειών στο Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ.

«Σε τρώει από μέσα προς τα έξω»

Οι μύκητες Aspergillus αναπτύσσονται σαν μικρά νήματα στα εδάφη σε όλο τον κόσμο. Όπως σχεδόν όλοι οι μύκητες, απελευθερώνουν τεράστιους αριθμούς μικροσκοπικών σπορίων που εξαπλώνονται στον αέρα.

Οι άνθρωποι εισπνέουν σπόρια κάθε μέρα, αλλά οι περισσότεροι άνθρωποι δεν αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας, αφού το ανοσοποιητικό τους σύστημα τα καθαρίζει.

Ωστόσο, δεν συμβαίνει το ίδιο με όσους πάσχουν από πνευμονικές παθήσεις, όπως άσθμα, κυστική ίνωση και ΧΑΠ, καθώς και για άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα, όπως οι καρκινοπαθείς και ασθενείς μεταμοσχεύσεων. 

Εάν το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού αποτύχει να απομακρύνει τα σπόρια, ο μύκητας «αρχίζει να αναπτύσσεται και βασικά σας τρώει από μέσα προς τα έξω, λέγοντας το πολύ ωμά», δήλωσε ο van Rijn.

Οπως λέει ο ίδιος, η ασπεργίλλωση έχει πολύ υψηλά ποσοστά θνησιμότητας, περίπου 20% έως 40%. Είναι επίσης πολύ δύσκολο να διαγνωστεί, αφενός γιατί συχνά διαφεύγει από τα «ραντάρ» των γιατρών, αφετέρεου γιατί εμφανίζεται στους ασθενείς με πυρετό και βήχα, συμπτώματα εξαιρετικά κοινά σε πολλές ασθένειες.

Ο κλιματικός παράγοντας 

Στα ήδη άσχημα νέα έρχεται να προστεθεί η κλιματική κρίση που προσφέρει στον συγκεκριμένο μύκητα νέα πεδία εποικισμού. 

Ο Aspergillus flavus, είδος που τείνει να προτιμά τα θερμότερα, τροπικά κλίματα, θα μπορούσε να αυξήσει την εξάπλωσή του κατά 16% εάν οι άνθρωποι συνεχίσουν την καύση μεγάλων ποσοστήτων ορυκτών καυσίμων, σύμφωνα με τη μελέτη. Προβλέπεται ότι θα προωθηθεί σε τμήματα της βόρειας Αμερικής, της βόρειας Κίνας και της Ρωσίας.

Ο Aspergillus fumigatus, ο οποίος προτιμά τα πιο εύκρατα κλίματα, προβλέπεται να εξαπλωθεί προς τα βόρεια, καθώς οι παγκόσμιες θερμοκρασίες αυξάνονται. Η εξάπλωσή του θα μπορούσε να αυξηθεί κατά 77,5% έως το 2100, σύμφωνα με τη μελέτη, εκθέτοντας δυνητικά σε κίνδυνο 9 εκατομμύρια ανθρώπους στην Ευρώπη.

Εκτός από την επέκταση του εύρους διασποράς τους, η αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη θα μπορούσε επίσης να ενισχύσει την αντοχή των μυκήτων στη θερμοκρασία, επιτρέποντάς τους να επιβιώνουν καλύτερα μέσα στο ανθρώπινο σώμα.

Σημειώνεται πως οι μύκητες βρίσκονται κυριολεκτικά  παντού. Πρόκειται για ένα τεράστιο βασίλειο οργανισμών, από τη μούχλα μέχρι τα μανιτάρια, που αναπτύσσονται σε περιβάλλοντα όπως το χώμα, το κομπόστ και το νερό. Παίζουν σημαντικό ρόλο στα οικοσυστήματα, αλλά μπορούν να έχουν καταστροφικές επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία: Οι μυκητιασικές λοιμώξεις σκοτώνουν περίπου 2,5 εκατομμύρια ανθρώπους ετησίως και η έλλειψη δεδομένων σημαίνει ότι ο αριθμός αυτός μπορεί να είναι πολύ μεγαλύτερος.

Πηγή: cnn