Κορτιζόνη και διατροφή

Του Χάρη Ξενοκτιστάκη
Διαιτολόγος – Διατροφολόγος

Η θεραπεία με κορτικοστεροειδή χρησιμοποιείται ευρύτατα στην αντιμετώπιση διαφόρων οξειών και χρόνιων ασθενειών, όπως του άσθματος, διαφόρων αλλεργιών, της ρευματοειδούς αρθρίτιδας, φλεγμονωδών νόσων του εντέρου καθώς και παθήσεων του αναπνευστικού, του νευρικού συστήματος κ.α.

Πρόκειται για οργανικές ενώσεις που ανήκουν στην οικογένεια των στεροειδών και απαντούν στη φλοιώδη ουσία των επινεφριδίων. Η κορτιζόνη, η οποία παράγεται φυσιολογικά από τον οργανισμό και είναι στοιχείο απαραίτητο για την υγεία μας, ανήκει στη κατηγορία των κορτικοστεροειδών.

Οι παρενέργειες των κορτικοστεροειδών ως φαρμάκων είναι σημαντικές (ειδικά όταν πρόκειται για χρόνια λήψη) και συχνά οδηγούν τους ασθενείς στην απόφαση διακοπής της θεραπείας. Οι σημαντικότερες παρενέργειες είναι αϋπνία, οίδημα, υπεργλυκαιμία, υποκαλιαιμία, κατακράτηση νατρίου, κράμπες των μυών και οστεοπόρωση

Διατροφικές οδηγίες:

Αυξημένη πρόσληψη πρωτεΐνης (1.5 g/Kg σωματικού βάρους/ημέρα) και καλίου, μιας και συμβάλλουν στον περιορισμό του οιδήματος και της κατακράτησης υγρών που προκαλεί η χρήση κορτιζόνης. Τρόφιμα πλούσια σε πρωτεΐνη είναι: πουλερικά, κόκκινο κρέας, αυγά, ημίπαχα γαλακτοκομικά, μανιτάρια. Τρόφιμα πλούσια σε κάλιο είναι: Φακές, μπανάνα, πατάτες, ντομάτες, κόκκινες πιπεριές, σπανάκι, σταφίδες, ραπανάκι, βερίκοκα, πορτοκάλι.

Επαρκή ενυδάτωση του οργανισμού με 8-10 ποτήρια υγρών την ημέρα

Χαμηλή πρόσληψη αλατιού (<5 g/ημέρα, γιατί παρατηρείται κατακράτηση νατρίου). Είναι σκόπιμη λοιπόν η σύσταση για μείωση της χρήσης του αλατιού στο φαγητό καθώς και για περιορισμένη λήψη τυποποιημένων τροφίμων που περιέχουν πολύ αλάτι. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι είναι σημαντικό να αποφεύγονται τα καπνιστά, τα αλλαντικά, τα παστά, τα γλυκά, τα chips, ποπ-κορν, τα αλμυρά τυριά. Για να βελτιωθεί η γεύση του φαγητού μπορούν να χρησιμοποιηθούν μπαχαρικά και μυρωδικά. Με αυτό τον τρόπο αποφεύγεται η κατακράτηση νερού που προκαλεί τη δυσάρεστη αίσθηση του πρηξίματος.

Η λήψη κορτικοστεροειδών όπως η κορτιζόνη, μειώνει την απορρόφηση του ασβεστίου και αυξάνει τον κίνδυνο για οστεοπόρωση. Συνεπώς, συνίσταται επαρκής πρόσληψη ασβεστίου (1500mg/ημέρα) και βιταμίνης D τόσο από τη διατροφή (λιπαρά ψάρια, αυγά, συκώτι, μαλακές μαργαρίνες, γάλα, γιαούρτι, τυρί, καρύδια, σολομός, σαρδέλες, σουσάμι, ξερά σύκα) όσο συχνά και από και από συμπληρώματα διατροφής. Επίσης συνίσταται περιορισμός του αλκοόλ, το οποίο ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό για την απώλεια ασβεστίου και μάλιστα με αυξημένους ρυθμούς, κυρίως στους άντρες. Αποφυγή του καπνίσματος, το οποίο συνδέεται με μειωμένη οστική πυκνότητα, κυρίως στις γυναίκες, λόγω μείωσης των οιστρογόνων.