Οι Κρήτες τοξότες από την αρχαιότητα έως τα νεότερα χρόνια

Τα σπουδαία τους κατορθώματα ανά τους αιώνες:

Οι Κρήτες από αρχαιοτάτων χρόνων ήταν γνώστες της τέχνης της τοξοβολίας και ως εκ τούτου άριστοι πολεμιστές. Αυτό τους έκανε περιζήτητους ως μισθοφόρους ( ήταν οι επί πληρωμή στρατιώτες) σε εκτός Κρήτης περιοχές, ακόμα και εκτός ελληνικών συνόρων.

Μινωϊκή περίοδος: Οι Κρήτες ήταν οι κυρίαρχοι των θαλασσών έχοντας αναπτύξει μεγάλη ναυτική δύναμη. Ένα μέρος αυτής της κυριαρχίας οφειλόταν στους σπουδαίους τοξότες που αντιμετώπιζαν τους πειρατές. Ο Θουκυδίδης λέει το εξής: «Μίνως το τεληστρικόν, ως εικός καθήρει εκ της θαλάσσης». Ίσως αυτός να ήταν και ο λόγος που οι πόλεις ήταν ατείχιστες.

Αρχαίοι χρόνοι: Oι Κρήτες έλαβαν μέρος στον Τρωικό πόλεμο με 80 πλοία υπό τον Ιδομενέα. 200 Κρήτες τοξότες υπηρέτησαν τον Πέρση βασιλιά Κύρο στη μάχη στα Κούναξα 401 πΧ. Στην εκστρατεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου έλαβαν μέρος αρχικά 500 τοξότες με οπλισμό όπως ασπίδα, μαχαίρι, ξίφος και τόξο. Για αρχηγούς είχαν δικούς τους ομαδάρχες.

Ελληνιστικοί χρόνοι: Στην Κρήτη την εποχή αυτή διεξαγόταν συγκρούσεις μεταξύ των ισχυρών πόλεων εναντίων των μικρότερων με αποτέλεσμα τη στασιμότητα του εμπορίου και της οικονομίας ενώ ταυτόχρονα παρατηρείται και υπερπληθυσμός. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα τη στροφή στη μισθοφορία μετά τον εμφύλιο πόλεμο της Λυττού (221-219 πΧ.). Πολλοί διακρίθηκαν με ανώτερα αξιώματα στους τόπους όπου υπηρετούσαν εξαιτίας της ανδρείας τους.

Ρωμαϊκοί χρόνοι: Ο ιστορικός Διόδωρος αναφέρει χαρακτηριστικά ότι με τέτοια μαεστρία, ζήλο και δεξιοτεχνία είχαν οι Κρήτες στο τοξεύειν, ώστε το τόξο ονομάστηκε κρητικόν. Ο Ιούλιος Καισαρας επιστράτευσε στο στράτευμα του Κρήτες τοξότες.

Βυζαντινοί χρόνοι: H συνδρομή των Κρητών στην άμυνα της Πόλης  το 1453 μας είναι γνωστή  χάρη στον Πέτρο Κάρχα ή αλλιώς Γραμματικό που κατέγραψε τα γεγονότα και την ιστορία των τελευταίων υπερασπιστών της Κωνσταντινούπολης. Στις 15 Μαρτίου 1453 ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα για βοήθεια από τον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο 1000 Κρήτες στρατιώτες ξεκίνησαν προκειμένου να ενισχύσουν την άμυνα της Πόλης. Τόξευαν με γρηγοράδα και ακρίβεια που τους διέκρινε από την πύλη του Αγίου Ρωμανού και τους πύργους του Βασιλείου, Λέοντος και Αλεξίου. Οι Οθωμανοί τους ορμούσαν λυσσαλέα αλλά οι Κρήτες δεν παραδίνονται. Οι Οθωμανοί εντυπωσιασμένοι από την ανδρεία τους, τους πρότειναν να παραδοθούν υπό όρους. Εκείνοι δέχτηκαν με τον όρο να τους επιτραπεί να φύγουν χωρίς να πειραχτούν και να φύγουν με όλα τους τα υπάρχοντα, με άρματα και τιμή.

Eνετοκρατία: To τόξο είναι το κυρίαρχο όπλο των Κρητών. Οι Βενετοί δεν το καταγράφουν αλλά στρατολόγησαν 2000 Κρήτες τοξότες για να τους χρησιμοποιήσουν σε επιχειρήσεις εκτός Κρήτης.

Τουρκοκρατία: Αρχίζει να φθίνει η χρησιμοποίηση του τόξου σαν πολεμικό όπλο γιατί βγαίνουν στο προσκήνιο νέα πολεμικά όπλα.

Επιμέλεια: Βιργινία Αλεβιζάκη, Φιλόλογος

Πηγή: agonaskritis.gr