Από το Βροντήσι… στο Μουσείο του Λούβρου

Στη Γαλλία, όπου θα παραμείνει για 4 μήνες στο Μουσείο του Λούβρου, ταξίδεψε η εικόνα «Προσκύνηση των Μάγων» που αγιογράφησε ο περίφημος ζωγράφος Μιχαήλ Δαμασκηνός και βρισκόταν στη Μονή Βροντησίου στην περιοχή του Ζαρού Δήμου Φαιστού έως και το τέλος του 19ου αιώνα οπότε μαζί με άλλες εικόνες μεταφέρθηκε στο Ηράκλειο στο Μουσείο της Αγίας Αικατερίνης, δίπλα στο ναό του Αγίου Μηνά.

Η «Προσκύνηση των Μάγων» είναι ένα από τα κορυφαία έργα της Κρητικής Αναγέννησης που μαζί με άλλα 355 θα παρουσιαστούν στη μεγάλη έκθεση στο Μουσείο του Λούβρου η οποία οργανώνεται στη γαλλική πρωτεύουσα με αφορμή την επέτειο των 200 ετών από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 με γενικό τίτλο «Παρίσι – Αθήνα. Η γέννηση της νεότερης Ελλάδας, 1675-1919 (Paris – Athènes. Naissance de la Grèce modern 1675-1919)».

Η έκθεση -φόρος τιμής στον ελληνικό πολιτισμό- θα ανοίξει τις πύλες της στις 30 Σεπτεμβρίου και θα διαρκέσει μέχρι τις 7 Φεβρουαρίου 2022. Τα έργα που θα εκτεθούν προέρχονται από ελληνικά και ξένα μουσεία ανάμεσα στα οποία συγκαταλέγονται το ίδιο το Μουσείο του Λούβρου, τα Βρετανικό, τα Κρατικά Μουσεία του Βερολίνου και άλλα.

Η μεταφορά

Η «Προσκύνηση των Μάγων» συσκευάστηκε με την πρέπουσα επιμέλεια από συντηρητές της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ηρακλείου και παραδόθηκε σε εξειδικευμένη εταιρεία μεταφοράς έργων τέχνης με την παρουσία και την επιτήρηση της Ελληνικής Αστυνομίας. Τηρήθηκαν στο ακέραιο όλα τα μέτρα προστασίας που προβλέπονται διεθνώς για μεταφορές αρχαιοτήτων και έργων τέχνης.

Αντίγραφο

Στη θέση της εικόνας στο Μουσείο Χριστιανικής Τέχνης «Αγία Αικατερίνη Σιναϊτών» της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κρήτης τοποθετήθηκε προσωρινά ακριβές αντίγραφό της, το οποίο μπορούν να βλέπουν οι επισκέπτες του Μουσείου μαζί με τα υπόλοιπα πέντε πρωτότυπα έργα του Μιχαήλ Δαμασκηνού.

Έργο υψηλής τέχνης

Στην Προσκύνηση των Μάγων (16ος αιώνας) φαίνεται περισσότερο από κάθε άλλο έργο η επίδραση της αναγεννησιακής τέχνης στη ζωγραφική του Μιχαήλ Δαμασκηνού. Είναι εντυπωσιακό ότι η Παναγία και το Θείο Βρέφος βρίσκονται στην άκρη αριστερά αφήνοντας τον κεντρικό χώρο στους μάγους, τους λογχοφόρους, τους ιπποκόμους και τα άλογα. Την προσοχή μας σίγουρα κερδίζει ο μάγος με το στέμμα, που ακολουθώντας την αναγεννησιακή συνήθεια κοιτάζει τον θεατή. Σύμφωνα με μια θεωρία ο εστεμμένος μάγος ίσως είναι ο ίδιος ο ζωγράφος.

Ο Μιχαήλ ή Μιχέλης Δαμασκηνός γεννήθηκε γύρω στα 1530-1535 στον Βενετοκρατούμενο Χάνδακα (Ηράκλειο). Διδάχτηκε την τέχνη της ζωγραφικής στην Σχολή της Αγίας Αικατερίνης των Σιναιτών. Τα έργα του Δαμασκηνού συνδυάζουν στοιχεία της βυζαντινής αγιογραφίας και της αναγεννησιακής ζωγραφικής. Άλλες αντιπροσωπευτικές εικόνες του μεγάλου αγιογράφου που διασώθηκαν από τη Μονή Βροντησίου, την οποία επισκεπτόταν για μεγάλο χρονικό διάστημα, καθώς το Βροντήσι αποτελούσε πνευματικό κέντρο της ενετοκρατούμενης Κρήτης, είναι: η Α’ Οικουμενική Σύνοδος, ο Μυστικός Δείπνος, Μη μου άπτου, η Καιόμενη βάτος, η Θεία Λειτουργία. Το σύνολο των έξι εικόνων του Μιχαήλ Δαμασκηνού, που συγκαταλέγονται ανάμεσα στα πλέον σημαντικά έργα της κρητικής σχολής, του 16ου αιώνα, φιλοξενούνται στο Μουσείο της Αγίας Αικατερίνης.