Μια βόλτα στο ένδοξο Castel Nuovo ή Ψηλό Καστέλι

Το Castel Nuovo ή Ψηλό Καστέλλι βρίσκεται σε μικρή απόσταση δυτικά του σημερινού χωριού Καστέλλι Δήμου Φαιστού, του οποίου έδωσε και το όνομά. Επίσης από το Νέο ή Καινούργιο Καστέλλι πήρε το όνομα της και η επαρχία Καινουργίου όπου βρίσκεται.

Κτίστηκε στις αρχές του 13ου αιώνα από τον Γενοβέζο αρχιπειρατή Enrico Pescatore, στο απότομο ύψωμα και του έδωσε το όνομα nuovo το οποίο διατήρησαν και οι Βενετοί .

Το κτίριο παρέδωσε στους επαναστάτες Σκορδίληδες ο καστελάνος Κορράντο Ντε Μιλένα, κατά την επανάσταση των δύο Συβρίτων το 1230 1236.

Στην επανάσταση του Αγίου Τίτου του 1364 οι επαναστάτες ματαίως προσπάθησαν να το καταλάβουν.

Γύρω από τον απότομο λόφο , υπάρχουν ερείπια κτηρίων και οικοδομών που μαρτυρούν την ύπαρξη οικισμού με 650 κατοίκους και το όνομά Βούργος όπως αναφέρεται σε διάφορες πηγές.

Στην περιοχή τοποθετείται και η αρχαία πόλης Αίνα (2ος – 1ος π.Χ. αιώνας).

Σήμερα έχει αφεθεί στη φθορά του χρόνου, ωστόσο παρά τις εκτεταμένες φθορές, υπάρχουν περιθώρια αναστήλωσης και αποκατάστασης του μνημείου , ώστε ο χώρος να γίνει επισκέψιμος. Η θέα και μόνο είναι καταπληκτική. Αξίζει τον κόπο!

Η ΔΙΑΔΡΟΜΗ: Ακολουθώντας από Μοίρες τον κεντρικό δρόμο που οδηγεί προς τα χωριά της «Πάνω Ρίζας», λίγο πριν από το Ρουφά στρίψαμε δεξιά στην πινακίδα που δείχνει «προς Άγιο Στυλιανό». Στη συνέχεια δεν ακολουθήσαμε την επόμενη πινακίδα που οδηγεί προς το ξωκλήσι του Αγίου αλλά συνεχίζουμε ευθεία.  Λίγο παρακάτω αμέσως μετά το «ποιμνιοστάσιο» που συναντήσαμε καθ΄ οδόν στρίψαμε αριστερά και φτάσαμε μπροστά στο «Ψηλό Καστέλι», στο λόφο δηλαδή που δεσπόζει στο σημείο και όπως διαπιστώσαμε λίγο αργότερα από την κορυφή του, προσφέρει εξαίρετη θέα της πεδιάδας της Μεσαράς.

ΨΗΛΟ ΚΑΣΤΕΛΙ: Τα απομεινάρια μιας πετρόχτιστης σκάλας οδηγούν στην κορυφή του λόφου που είναι γνωστός ως «Ψηλό Καστέλι» και δεσπόζει στην περιοχή κοντά στο ομώνυμο χωριό του Δήμου Φαιστού.  Στο σημείο λειτουργούσε ένα περίτεχνα κατασκευασμένο υδραγωγείο μέσα στο ενετικό φρούριο της κορυφής, με «δεξαμενές» νερού όπου συλλεγόταν προφανώς το νερό της βροχής.

ΑΝΟΙΞΗ & ΕΡΕΙΠΙΑ: Αρχίζουμε να ανηφορίζουμε την πλαγιά που είναι ολάνθιστη λόγω άνοιξης και διάσπαρτη από πέτρες – τα ερείπια του «ένδοξου παρελθόντος» γαρ. Ελάχιστα ίχνη τοίχων στέκονται όρθια ακόμα στην πλαγιά. Ανηφορίζοντας από την δεξιά μεριά  του λόφου συναντούμε τα απομεινάρια της πέτρινης σκάλας που οδηγούσε στην περιτειχισμένη κορυφή. Παρά το γεγονός ότι τα χώματα του λόφου στο πέρασμα των χρόνων υποχώρησαν παρασύροντας ένα τμήμα της σκάλας, η πανάρχαια κλίμακα αντιστέκεται ακόμα, τα σκαλιά που έχουν απομείνει «πατάνε γερά» στη γη, άλλωστε από εκεί ανεβήκαμε και μεις, χωρίς πρόβλημα.

ΣΤΗΝ ΚΟΡΥΦΗ: Η κορυφή είναι κατάσπαρτη από ασφεντυλιές. Τα τμήματα του τείχους  που έχουν απομείνει μας δείχνουν ότι η κορυφή ήταν περιτειχισμένη σαν φρούριο, με απεριόριστη θέα στη γύρω περιοχή. Ειδικές κατασκευές κάτω από την επιφάνεια του εδάφους σαν δεξαμενές αλλά και τα «κουτούτα» που διακρίνονται στο χώμα, δείχνουν ότι το σημείο διέθετε ένα καλά κατασκευασμένο «Υδραγωγείο» που αξιοποιούσε προφανώς το νερό της βροχής συλλέγοντας το.

Ακόμα και σε περίπτωση αποκλεισμού από εχθρούς οι «πολιορκημένοι» θα διέθεταν αποθέματα νερού χάρη στις υπόγειες δεξαμενές.

Οι κατασκευές που συναντήσαμε εδώ πάνω είναι εντυπωσιακές και δεν γλυτώνουμε την σκέψη (ονειροπόληση πες καλύτερα) ότι μια πιθανή αναστύλωση του υδραγωγείου και του περιφραγμένης κορυφής θα δημιουργούσε έναν εξαίρετο τουριστικό προορισμό για την περιοχή που θα συνδύαζε ένα σημαντικό αρχαιολογικό μνημείο με  κρητική φύση, ολίγη πεζοπορία, και μοναδική θέα.

ΑΠΟΜΕΙΝΑΡΙΑ:  Στη ρίζα της πλαγιάς από την άλλη πλευρά που κατεβήκαμε, τα τμήματα τοίχων που σώζονται παραπέμπουν σε σχήμα ναού καθώς σε μία πλευρά του «παραλληλόγραμμου» κτίσματος διακρίνεται το κυκλικό σχήμα του Ιερού. Η περιοχή σίγουρα κατοικήθηκε σε διάφορες ιστορικές περιόδους. Ωστόσο στο πέρασμα των αιώνων, σπίτια, δημόσια κτίρια, ναοί καταστράφηκαν ολοκληρωτικά. Το μόνο που απέμεινε πλέον είναι σωροί από πέτρες που χρησιμεύουν συχνά σαν τράφοι στα χωράφια και τα μαντριά. Η γύρω περιοχή γύρω από το λόφο κρύβει αρκετές εκπλήξεις όπως η γούρνα που συναντήσαμε δίπλα σ΄ ένα βραχώδες πλάτωμα ή οι ενδιαφέροντες σχηματισμοί πάνω στο βράχο σ΄ ένα σημείο όπου προφανώς υπήρχε πηγή νερού….

Φωτογραφίες: Γιάννης Φραγκιαδάκης